fonto:
laNederlanda ĵurnaloNRC
http://www.nrc.nl/handelsblad/2015/10/7/welvaart-is-gebouwd-op-immigranten-1542710
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam
Prospero apogas sin sur enmigrintoj
NRC 7 oktobro 2015
Fare de Louise O. Fresco
Krom ĉiuj tiuj novaĵoj kiuj ĉiutage ĉirkaÅas nin, kaj kiuj por ni pli vere valoras kiel mini-aferoj (pinta prezo de Rembrandt-pentraĵo, nefunkciantaj novaj trajnoj), la okupiÄo pri rifuÄintoj jam preskaÅ malaperis el nia ĉefa atento. Ni volonte kvietiÄas kun la memkontenta konstato ke sportejoj kaj litkovriloj pretas, kaj nenie grandaj dramoj okazas. Sed memkompreneble nur nun la afero vere komenciÄas. Loko dormi kaj bovlo de supo ne konstituas vivon. Por vivo gravas rolo en la socio, senti sin bonvena kaj sencohava. Volontuloj, kiuj multnombre – feliĉe ankaÅ en Nederlando – plejbone aktivadis, povas al tio kontribui nur limigite.
Loko en la socio ja signifas preskaŠĉiam laboro. Spertoj el la pasinteco, ekzemple ĉe rifuÄintoj el Vjetnamio aÅ Srilanko, indikas unusencan Åablonon. Kiuj sukcese integriÄis, povis tion ĉefe ĉar ili trovis trejnadon kaj laborpostenon. Manko de laboro kondukas al sento de ekskludo kaj senhejmigo, honto kaj senpoveco. Kiu ne laboras, havas nenion por fieri, neniun ekster sia propra rondo por interkomuniki kun. Tio kondukas al viroj kiuj ne kapablas subteni sian edzinon kaj siajn infanojn; al viroj kiuj perdas sian memfidon, al virinoj kiuj ne kuraÄas iri surstraten, kaj al infanoj kiuj en la lernejo estas ĉikanataj aÅ ignorataj. Krome, rapida transloÄiÄo de rifuÄejo al vera loÄdomo estas esenca por sento de hejmeco, same kiel la lernado de la Nederlanda lingvo kaj la lernejo por infanoj. Neniu integriÄo sen lingvo.
Uzu neatenditajn bonÅancojn por nacia integriÄo- kaj dungado-plano
Laborposteno estas nepra bezonaĵo. Tio postulas personan manieron de traktado. RifuÄintoj ne estas grupo, sed individuoj kun diverÄaj karakterizaĵoj en edukado, fono kaj aspiroj. LaÅ atendo la granda grupo de Sirianoj estas relative bone edukitaj. Por ili povus iom rapide esti laborpostenoj, ĉefe en la medicina sektoro, kiel inÄenieroj aÅ en la IT[i]. Tiu bona trejnado verÅajne multe malpli koncernas Afganojn kaj Somalianojn, sed ankaÅ por malalt-edukitaj rifuÄintoj ekzistas laborpostenoj. Aktiva identigado de tio estas la urÄa tasko por la privata kaj publika sektoro. AnkaÅ tie temas pri detaloj, ĉar la bezonoj kaj eblecoj inter prizorgo, konstruado kaj agrikulturo sufiĉe diferencas. LaÅ mia vidpunkto venu plejeble rapide nacia integriÄo- kaj dungado-plano. Kontribui al tiu povas ja kelkaj de la neatenditaj bonÅancoj, promesitaj de la (Nederlanda) ministraro. En Nederlando la manko de laboristoj ankoraÅ ne estas prema. LaÅ The Economist (de 19 septembro) malpli ol 15% de la entreprenoj havas problemon ĉe la plenigado de vakantaĵoj. Tre ironie Äuste la landoj kiuj plej malfide alfrontas rifuÄintojn, havas la plej grandan bezonon de laboristoj. En Hungario kaj Pollando dum la venontaj dudek jaroj la loÄantaro malkreskos je 5-10%. PreskaÅ 60% de la Hungaraj entreprenoj jam nun havas penon trovi personalon, se ne paroli pri estonta pensio-breĉo. Cetere, Svedio kaj Germanio ankaÅ jam nun havas mankon de laboristoj. Tio ne estas argumento por enmigrado en si mem, sed alvoko por sukcesplena enmigrado.
Kompreneble rifuÄintoj ne estas 'plug-in' solvo por strukturaj ekonomiaj kaj demografiaj problemoj en griziÄantaj socioj. Multaj de ili ne estas ne adekvate trejnitaj, kaj bezonos longan tempon alkonformiÄi. Eble ili ĉiam sopiros la landon kiun ili forlasis. Sed laborposteno helpos, same kiel trejnado por iliaj infanoj. Nia EÅropa kaj nacia prospero estas kaj ankaÅ estonte restas bazita sur enmigrantoj. Kaj sen antaÅa gastamo, multaj de ni estus ĉi tie neniam estintaj.
Louise O. Fresco estas verkistino, kaj prezidanto de la Konsilio de Regantoj ĉe Wageningen UR (University & Research centre) en Nederlando.
[i] IT = Informadika Teĥnologio