fonto:
laNederlanda ĵurnaloNRC
http://www.nrc.nl/handelsblad/van/2015/maart/18/xis-vier-allesomvattende-principes-1477972
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam
La Kvar Ĉiotraktantaj Principoj de Xi
LaŠekzemploj de Mao kaj Deng, la gvidanto de Ĉinio venas kun nova, sur ‘profunda pensado’ bazita socio-vizio.
NRC 18 marto 2015
Fare de nia korespondanto
Oscar Garschagen en PEKINO
Por Åatantoj de lerte numeritaj sloganoj kaj teorioj pri utopia marksismo, Ĉinio estas Valhalo. Estas fera leÄo ke la plej supera gvidanto, frue aÅ malfrue, prezentu ĉiotraktantan, historie fidindan kaj sekvoriĉan vizion, por fari kredindan, legitimi, sian politikon. Komence de sia dekjara ofic-periodo, partiestro, prezidanto de la Milita Komisiono kaj prezidento Xi Jiping disfaldis sian duan, "sur profunda pensado" bazitan, strategion.
Unue estis la agrable sonanta ‘Ĉina Revo’, nun estas la teorio de la ‘Kvar Ĉiotraktantaj Principoj’. En decembro parolis Xi pri tio en la kamparo; en februaro Åtataj amaskomunikiloj iniciatis ofensivon, kaj ĉisemajne ‘Prezidanto Xi’ por la tri mil reprezentantoj en la Granda Popola Halo aldonis plian klarigon pri siaj ‘Kvar Ĉiotraktantaj Principoj’ kaj ‘la vojo antaÅen’.
Por la kamaradoj el la provinco estis preskaÅ magia momento, kiu profunde impresis ilin, kiam Xi, kiel ĉiam ridetanta kaj ÅanÄiÄeme sen kravato, iris al la diversaj delegacioj por - laÅ la Popola Ä´urnalo - "pridiskuti brilajn elpensaĵojn". En la propraj vortoj de Xi tio koncernas strategion por "realigi la Ĉinan Revon kaj akceli la renaskiÄon de la Ĉina popolo". Multaj deputitoj reiris hejmen profunde kortuÅitaj, kun la firma intenco funde pristudi la ‘Kvar Ĉiotraktantajn Principojn’.
En klasika Ĉina la ‘strategia vizio’ de Xi sonas pli flua kaj eleganta ol en la Nederlanda aÅ la Angla. Tio esence signifas ke sub lia gvidado en Ĉinio "laŠĉiotraktanta maniero estas konstruata modere prospera nacio, laŠĉiotraktanta maniero estas efektivigataj reformoj, laŠĉiotraktanta maniero estas pligrandigata la juroÅtato, kaj laŠĉiotraktanta maniero estas plifortigata kaj disciplinata la partio". Jen resume la ‘Kvar Ĉiotraktantaj Principoj’, kiuj konstituas la plej altan politikan saÄecon kaj en la venontaj jaroj revenos.
Senigitaj de ĉiu tumulto, la sloganoj povus esti tradukataj kiel la kvar ĉefaj prioritatoj de Xi Äis 2022, la jaro en kiu li demisios. Ĉefaj prioritatoj kiuj estas vortigitaj tre Äeneralaj kaj enhavas malmultajn konkretajn detalojn. Xi volas - libere tradukite - fari Ĉinion, Äuste kiel liaj antaÅuloj, ekonomie kaj politike prospera, kaj certigi la potencpozicion de la partio en ÅanÄiÄanta mondo.
Kvankam ekde la morto de la Granda Direktilisto Mao Zedong personkulto oficiale ne plu estas permesata, ĉirkaÅ la plej alta partiestro ja aÅro de netuÅebleco kaj nevenkebleco estas kreata: ĉe Xi multe pli ol ĉe antaÅulo Hu Jintao, la senverva gvidanto kiu eniras la historilibrojn kiel viro de ‘Scienca Vizio al DisvolviÄo’ kaj ‘La Ok Estimindaĵoj kaj la Ok Hontoj’.
Altkleraj politikaj sciencistoj de la partio-lernejoj elĉerpiÄas en laÅdo pri la kapableco de Xi por formi novan politikan teorion; la partia gazetaro produktas unu post la alia plurmediajn aldonojn, ofte brilajn, kaj la ĉefkomentisto de la Popola Ä´urnalo skribas preskaŠĉiutage 2.000 vortojn da komento pri la "interrilatigitaj sistemoj kiuj kaÅiÄas malantaŠĉiu el la Kvar Ĉiotraktantaj Principoj".
Kiu serĉadas pli ekzaktan, praktikan signifon, se temas pri reformoj de ekonomio kaj justica aparato, perdiÄas en labirinto de kripta parti-ĵargono. La svageco de la sloganoj, laÅ politika komentisto Zhang Ming de la Universitato Renmin, donas al la gvidantoj sufiĉan spacon por reagi je ÅanÄiÄantaj cirkonstancoj: "Estas konataj ideoj en nova pakumo". Rimarkinda li trovas ke Xi kaj la partia gazetaro referencas al Deng Xiaoping, gvidanto kiu en la jaroj 80 kaj 90 la merkat-reformojn iniciatis. Pri Mao (‘Detruu la Kvar Oldulojn’ kaj ‘Lasu Cent Florojn Flori’) aÅ Jiang Zemin li apenaÅ parolas.
AnkaÅ Deng havis sloganojn, eble la plej konkretajn el ĉiuj. Li komencis post la morto de Mao kun la ‘Kvar Modernigoj’, kiujn li poste ÅanÄis al la ‘Kvar Kardinalaj Principoj’. Metu apud tio la ‘Kvar Ĉiotraktantajn Principojn’ de Xi, kaj la similecoj tuj fariÄas evidentaj: daÅrigi la ekonomiajn reformojn, konservante la partian superregadon, koncize dirite ‘marksismo kun Ĉinaj rekoniloj’.
Resume, sloganoj de kvar Ĉinaj gvidantoj:
‘Detruu la Kvar Oldulojn’
‘Lasu Cent Florojn Flori’
Mao Zedong (1949-1976)
‘Kvar Modernigoj’
‘Kvar Kardinalaj Principoj’
Deng Xiaoping (1978-1992)
‘La Ok Estimindaĵoj’
‘La Ok Hontoj’
Hu Jintao (2003-2013)
‘Ĉina Revo’
‘La Kvar Ĉiotraktantaj Prinicipoj’
Xi Jinping (2013-hodiaÅ)