fonto:
laNederlanda ĵurnaloNRC
https://www.nrc.nl/nieuws/2018/05/14/ik-maak-me-echt-zorgen-over-de-vs-a1602917
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam
‘Mi vere maltrankviliÄas pri Usono’
La prezidento de Germanio, Frank-Walter Steinmeier, nun vizitas Nederlandon. Li vidas kreski la gravecon de unuiÄinta EU.
NRC 15 majo 2018
Fare de nia korespondanto
Juurd Eijsvoogel
BERLINO
La Usona decido por nuligi unuflanke la nuklean interkonsenton kun Irano subfosas la aÅtoritaton de la Sekureca Konsilio de la UnuiÄintaj Nacioj. Minacas danÄero, ke pli da landoj nun evoluigos nukleajn armilojn. Tion diras la Germana prezidento Frank-Walter Steinmeier, kiu ĉi tiun mardon kaj merkredon faras oficialan viziton al Nederlando, en intervjuo per retpoÅto kun NRC. Steinmeier estas gastigata de la Nederlanda reÄo, kaj li tagmanÄas kun la ĉefministro Rutte en ties oficloÄejo.
LaÅ la Germana prezidento, la Usona sinteno minacas malfortigi la fundamenton de la Germana kaj la EÅropa ekstera politiko. Steinmeier estis ok jarojn ministro pri Eksterlandaj Aferoj, kaj en tiu rolo li intense estis engaÄita ĉe la realigado de la atom-interkonsento. Kiel Åtatestro li devas observi iom da distanco al la ĉiutaga politiko, sed pri la situacio en la mondo li klare diras sian opinion.
Ĉu EÅropo povas, malgraÅ prezidento Trump, ankoraÅ fidi al la trans-Atlantika partnereco?
"Ni Germanoj Åuldas ege multe al Usono: nian demokration, nian liberecon kaj ankaÅ nian prosperon. Ni ne volas forgesi tion. Sed mi vere faras al mi zorgojn pri trans-Atlantikaj rilatoj. AnkaÅ pro la fundamentaj diferencoj pri la Äusta interrilato kun la nuklea interkonsento, kaj pri la libera monda komerco.
"La unuflanka retiriÄo el la nuklea interkonsento estas grava malbonÅanco por la internacia diplomatio. Tio ne plibonigas ion, sed ja kreas multajn novajn riskojn. Kreskas precipe la danÄero de urÄaj streĉoj kaj eskalado de malamikecoj en la ja jam eksplodema Mez-Oriento. Kaj tio pliigas la danÄeron, ke ankaÅ aliaj landoj komencos programi nuklean armilaron. Krome, la hardliners en Irano nun sentas sin plifortigitaj.
"Äœena estas ankaÅ, ke la aÅtoritato de la Sekureca Konsilio kaj la UnuiÄintaj Nacioj kiel tutaĵo estas difektita. Ili estis aprobintaj la interkonsenton kiel komunan vidpunkton de la monda komunumo. Se la politika gvidantaro de Usono ne plu vidas sin kiel parton de internacia komunumo, sed konsideras la mondon kiel arenon de konkurantaj Åtatoj, la pilieroj de la Germana kaj ankaÅ EÅropa eksterlanda politiko danÄeriÄos. Pro tio ni kune devas trovi respondon."
En la EÅropa Unio estiÄis abismo inter nordo kaj sudo, kaj ankaÅ inter okcidento kaj oriento. Ĉu Germanio, kiel potenco en la mezo, vidas tion kiel sian taskon denove kunigi EÅropon ?
"Por ni Germanoj, unuigita EÅropo estas la nura Äusta respondo al nia historio kaj al nia situo en la mezo de ĉi tiu kontinento. La unueco de EU estas por ni afero de ekzistenciala graveco. Ni sentas nin kun la projekto 'EÅropo' profunde konektitaj, kaj ni sentas nin prirespondecaj. Tamen la EU dependas de ĉiuj siaj membroj. Nur kune ni povas formi EÅropon. Kiel Germana Åtatestro, mi do vidas Äin kiel parton de mia respondeco propagandi kaj antaÅenigi ĉi tiun EÅropan unuecon — ankaÅ kaj precipe kiam tio postulas de Germanio pretecon por fari kompromisojn."
Ok nordaj EU-membroÅtatoj, inter kiuj Nederlando, timas ke la EU post la Brexit reformiÄos tro laÅ Franca gusto. Ĉu vi povas trankviligi ĉi tiujn ok landojn?
"Estas vere, ke sen Francio kaj Germanio malmulte okazas en la EU. Sed kiom gravaj tiuj du landoj ja estas, sen la aliaj EU-membroj nek Germanio nek Francio povas aranÄi ion en EÅropo. Kaj ni certe ankaÅ ne volas preterpasi iun ajn.
"La prezidento de Francio donis novan impulson al la debato pri la estonteco de EÅropo. Tio estis grava kaj mi dankas lin pro tio. Liaj konkretaj proponoj meritas seriozan atenton kaj bezonas respondon.
"Estas klare ke ni, ene de la EU, ne konsentos pri ĉio. Apartenas al tio, ke diverÄaj perspektivoj kaj interesoj kolizios. Gravas ĉe tio ke la celon de unuigita kaj batalpreta EU, ni ne perdas el la vido. La demando, kiu devus servi nin kiel gvidilo, estas: Kian EÅropon ni bezonos post kvin aÅ dek jaroj por konservi niajn liberalajn, malfermajn, pacemajn sociojn? Kaj kompreneble la voĉo de Nederlando en tiuj debatoj estas tre grava."
Ĉu ekzistas ene de la EU ankoraÅ tiaĵo kiel nacia suvereneco, aŠĉu ni devas kiel Macron paroli pri EÅropa suvereneco?
"Tiuj du apartenas kune. Forta EÅropo estas por ĉiu de niaj membroÅtatoj – ĉu Äi nun estas Germanio, Nederlando, Francio aÅ Slovenio – la kondiĉo por fakte ankoraÅ povi agadi en ĉi tiu mondo. Kaj tion volas diri prezidento Macron. La EÅropa suvereneco ne kontraÅdiras nacian suverenecon. Male, Äi kompletigas la nacian suverenecon, eĉ pliigas Äin, precipe tie kie la solvado de problemoj sur nacia nivelo ne plu eblas aÅ sufiĉas."
Vi avertis pri rapide kreskanta fremdiÄon inter la Okcidento kaj Rusio. Ĉu tio ne estas neevitebla, tiel longe ke Rusio tiel malmulte respektas la internacian juron ?
"Estas vere: Rusio serĉadas sian identecon izolante sin de EÅropo. Tiu lando estas kiel partnero pli malfacila ol ni post 1990 komence estis imagintaj aÅ dezirintaj. Sed Äi estas kaj restas najbarlando de EÅropo. Mi estas konvinkita ke ni ne faras iun bonan se ni – kiel respondo al la Rusa sinteno – niaflanke nur konformiÄas al izolado. Prudenta eksterlanda politiko ankaÅ enhavas ke ĉiufoje oni devas denove serĉi iniciatojn kaj enirojn. AlieniÄo estas ne stato, sed procezo. Kaj tion ni povas influi."