fonto:
laNederlanda ĵurnaloNRC
https://www.nrc.nl/nieuws/2018/04/16/moeten-robots-een-juridische-status-krijgen-a1599624
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam
Ĉu robotoj devas akiri juran statuson?
La EÅropa Komisiono venontsemajne ekdiskutos pri roboto- kaj AI-strategio. Fakuloj avertas por nerealaj reguloj kaj rajtoj.
NRC 17 aprilo 2018
Fare de nia redaktoro
Wouter van Noort
Bonvolu ne doni al robotoj apartan juran statuson. Kun tiu mesaÄo avertas la EÅropan Komisionon 150 prominentaj esploristoj en la kampo de robotoj, AI (artefarita inteligenteco) kaj juroscienco. Tio sonas kiel sciencfikcio, sed la ekspertoj en sia malferma letero anticipas realan politikan opcion.
Venontsemajne Mariya Gabriel, EÅropa Komisaro por Cifereca Ekonomio, prezentos la EU-strategion en la kampo de robotoj kaj artefarita inteligenteco. En decembro, la jura komitato de la EÅropa Parlamento proponis la eblecon doni al robotoj certan formon de rajtoj. Ekzemple donante al ili "la statuson de elektronikaj personoj, kiuj respondecas pri eventuala damaÄo kiun ili kaÅzas". Se mem-veturanta aÅto kaÅzas damaÄon, sen tio ke la Åoforo aÅ la aÅto-fabrikanto havas influon pri Äi, tiam ekzemple supreniras tiaj demandoj.
Robotaj rajtoj ne devas nepre simili homajn rajtojn, sed povus ekzemple ankaÅ funkcii laÅ la maniero per kiu entreprenoj havas statuson kiel jura persono.
LaÅ la 150 esploristoj, robotrajtoj estas "etike kaj jure nedezirataj". Ili avertas, ke la donado de aparta jura statuso al robotoj sugestas, ke robotoj estas multe pli progresemaj ol ili estas. "Percepto, kiu estas perturbita de filmoj kaj sensaciaj anoncoj en la amaskomunikilaro".
LaÅ la malferma letero, roboto ĉiuokaze ne povas esti komparata kun natura persono, ĉar la roboto tiam ankaÅ devus akiri homajn rajtojn, kiel la rajton al digna traktado. Ĉu vi tiam ankoraÅ povas elÅalti roboton, ekzemple? Kaj kio havas tiam prioritaton: homaj aÅ robotaj rajtoj? AnkaÅ doni al robotoj laÅleÄan personecon, kiel nun okazas ĉe entreprenoj, ili malakceptas. Ĉe entreprenoj sidas ĉiam vera persono ĉe la butonoj, kvankam tio ĉe aÅtonomaj sistemoj ne nepre bezonas.
Multe pli da etikaj demandoj
Ĉu robotoj devus akiri propran juran statuson, estas nur unu el la grandaj demandoj pri robotoj kaj artefarita inteligenteco, kiun la EÅropa Komisiono volas venontsemajne respondi.
Diversaj policaj korpusoj uzas ekzemple krimprognozo-sistemoj, kiuj helpas ilin determini kie ili patrolos. Kio, se tiaj sistemoj diskriminacias kvartalloÄantojn surbaze de haÅta koloro? Ĉu maÅinoj kiuj pliboniÄas per si mem, devas ekhavi kill switch[i], por malÅalti ilin kiam ili elreliÄas? Kaj: ĉu la entreprenoj, kiuj disvolvas la teÄ¥nikojn, ne devas esti multe pli komunikemaj pri kiel ili trejnas siajn robotojn kaj artefaritajn inteligentecojn? Kaj kio estas ilia intenco kun la teÄ¥niko?
Tiu diskutado estas ekstre aktuala pro la EÅropa debato pri la potenco de entreprenoj kiel Facebook, Amazon kaj Google – entreprenoj kiuj ankaÅ antaÅiras ĉe artefarita inteligenteco kaj robotoj. La EU estas tre fervora preventi ke Äi ĉe tiu nova teÄ¥niko kuros sammaniere malantaÅ la faktoj kiel Äi faris en la lastaj jaroj ĉe la malbonaj flankoj de la cifereca socio; ekzemple ĉe ciberna krimo, rompoj de privateco kaj trompaĵ-novaĵo. Sed laÅ la avertantaj ekspertoj oni ankaÅ povas tro lontane kuri antaÅen kun reguloj kaj rajtoj.
[i] kill switch = mortig-Åaltilon