fonto:
laNederlanda ĵurnaloNRC
https://www.nrc.nl/nieuws/2018/03/25/wapenbezit-steun-amerikaanse-jongeren-in-strijd-tegen-wapenlobby-a1597026
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam
Subtenu Usonajn gejunulojn ribelantajn kontraÅ la armil-komerca lobio
NRC 26 marto 2018
Komento-kolumno
fare de la NRC-redakcio
Estas apenaÅ komprenebla karakterizaĵo de la Usono: la arde defendita rajto je armil-posedo, kombine kun daÅra torento da senkulpaj viktimoj de amasaj pafadoj, eĉ en lernejoj.
Temas, laÅ favorantoj de armil-posedo, pri individua libereco en lando kie libereco de la individuo antaÅiras. Temas pri pafilkulturo en kamparaj areoj, kiu jam longe ekzistas. Temas ankaÅ, ili diras, pri la deziro defendi vin mem, en socio kie la registaro malproksimas.
Estas rajto, ankaÅ registrita en la Second Amendment ĉe la Usona Konstitucio, libere tradukata: "Ĉar bone organizita milicio necesas por la sekureco de libera Åtato, oni ne malobeos la rajton de la popolo posedi kaj kunporti armilojn."
Fronte al la individuo, la kulturo kaj la konstitucio, ekzistas Åvitetaj ciferoj. En 2016 ja 11.000 Usonanoj pereis pro pafilo – ne kunkalkulite mortigitojn pro polica armilo. De la murdoj, 64 procentoj estas farataj pere de pafilo, en Britio tio estas nur 4,5 procentoj.
Dum la unuaj sep semajnoj de la nuna jaro, 18 fojojn estis pafita en Usonaj lernejoj. Dek fojojn tio finiÄis bone. Dum ok pafadoj estiÄis mortigitoj kaj vunditoj. En Kentucky, en Los Angeles. Kaj en Parkland, Florido: 17 mortigitoj en Valenten-tago.
Gejunuloj ekprotestas kontraÅ la pafil-leÄo. Sed de prezidento Trump ili ne devas ekspekti multe.
La lernejanoj de la Marjory Stoneman Douglas High School el Parkland ne senreage toleris kion okazis en ilia lernejo, kaj turnis la indignon pri tio en politikan reziston. Sub la slogano "March for Our Lives"[i] ili sabate surpiedigis centmilojn en VaÅingtono. Aliloke en la Usono kaj en la resto de la mondo estis pli malgrandaj manifestacioj por subteno.
La protesto estis vigla, energia kaj emocia. Sur la podio en VaÅingtono parolis nur junuloj. Estis hiperventilado, estis plorata kaj vomata de ili – iliaj rakontoj estis nepoluritaj kaj tial timtremigaj.
Ĉi tiuj gejunuloj meritas ĉiun subtenon. Sed ĉu tio ankaÅ efikos? Ĉu la infanoj de Marjory Stoneman kapablos venki la potencan armil-komercan lobion NRA[ii]? AŠĉu okazos kiel tiel ofte: malmultajn semajnojn post la Åoko, la indigno kaj la rezisto estas forvaporiÄintaj.
La junuloj ne nur asertas indignon. Ili havas klarajn postulojn kaj certe politikan strategion. Ili diras ke ili unuainstance devas esti sekuraj en la lernejo, kaj volas por tio malpermeson de duon-aÅtomataj bataliloj. La mezuroj kiujn la Trump-registaro Äis nun prenis, kiel ekzemple malgranda pliprecizigo de la antaÅaĵ-enketo, ne sufiĉas. De ilia prezidento ili ne bezonas ekspekti multe. Trump en sia elekta kampanjo apogis la NRA-on, la NRA apogis Trump-on. Sabate li lasis nenion aÅdi de si.
La junuloj jam ne plu kontentiÄas pri pia parolado. Ili provas junajn elekto-rajtulojn mobilizi por voĉdoni kontraÅ politikistoj kiuj estas subtenataj de la NRA. "Vote them out".[iii] Jen sencohava strategio, sed estas batalo kiu plej frue en novembro ĉe intertempaj elektoj povas komenci doni fruktojn. Äœis tiu tempo ĉeestas la komisio daÅrigi pensi pri Marjory Stoneman, por ke la junuloj persistos sian lukton. Nova generacio de politike aktivaj junuloj estus por la Usono grandega riĉeco.
[i] "March for Our Lives" = "MarÅu por Niaj Vivoj"
[ii] NRA (National Rifle Association) = ‘Nacia Fusilo-Asocio’; vidu:
https://www.nytimes.com/2018/02/24/us/politics/nra-gun-control-florida.html
[iii] "Vote them out" = "Ne voĉdonu ilin"