fonto:
laNederlanda ĵurnaloNRC
https://www.nrc.nl/nieuws/2017/09/25/doorbreek-het-immigratietaboe-13169253-a1574653
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam
Trarompu la enmigrado-tabuon
NRC 25 septembro 2017
Opinio-kolumno fare de
Joshua Livestro
La enmigrado-tabuo neeviteble pereos. Ekde la jaro 2000 ekzistas en Nederlando kredartikolo, ke enmigrado estas malbona, kaj multa enmigrado ja tre malbona. Sed kiom longe ĉi tiu ideo ankoraÅ teneblos? Senlaboreco malkreskas, eĉ tiel rapide ke plena laborebleco videbliÄas. En multaj sektoroj estas jam longe manko de kapablaj laborantoj. Eĉ metiaj grupoj kiuj ĉe la aliÄo de Orient-EÅropaj membroÅtatoj esprimis timon pri la "mallojala konkurenco" de malmultekostaj eksterlandaj laboristoj (de kamionistoj Äis pentristoj), intertempe alfrontas al mallarÄa labormerkato.
Komence ĉijare, la ĉefdirektoro de eminenta dungoficejo el Nederlando[i], en intervjuo kun la ĵurnalo Financieele Dagblad[ii] enÅaltis la alarmsonorilon: “Kiel lando oni devas efektivigi ke estas homoj por la postenoj. Tio nun ne estas tiel. Pro ekonomia kresko, griziÄado kaj breĉo inter labormerkato kaj trejnado, la manko sur la labormerkato rapide pliiÄas.” Lia neortodoksa solvo estis lasi eniri 80.000 enmigrintojn ĉiujare, por plenigi la truojn en la labormerkato – la ekvivalento de 1 procento de la aktiva loÄantaro.
La ĉefdirektoro de la ĵus menciita dungoficejo renkontis antaÅvideblan kritikon: "nenecesa", "ne farebla". Tamen li supozeble ne longe restos krianto en la dezerto. La diskutata punkto, ĉe kiu ni en la praktiko rilatas kun plena laborebleco, alproksimiÄas grandpaÅe. Estas tre verÅajna ke la Nederlanda registaro, sub premo de la cirkonstancoj, sekve ankoraÅ elektos por laborant-enmigrado.
Pro la griziÄado, ankaÅ en Nederlando ni post nelonge bezonos laborontajn enmigrantojn denove.
AnkaÅ tiam sendube ree sonos la vortoj "nenecesa" kaj "neefektivigebla". Kelkiuj proponos, ke la problemon ene de niaj landlimojn ni simple solvu enmetante la armeon de "ekonomie senaktivuloj". Nobla ideo, sed kiel realisma? Nederlando apartenas laÅ laborintenso jam nun al la antaÅkurantoj ene de la OEKD[iii]. Multe da elasteco ne plu haveblas en Äi. Estas bonaj kaÅzoj kial la partoprengrado, ĉe ekzemple parte labornekapablaj homoj, restas obstine malalta. Trovi taÅgan laboron por ĉi tiuj homoj estas tute ne simpla. Estus peti tro multe al ili, por nun subite fermi ĉiujn truojn en la labormerkato.
Aliuloj elektos por robotigado. Sed robotoj nur povos post mezlonga termino helpi plenumi la ekzistantajn vakantaĵojn. Krome, estas tute ne klara ĉu la enmetado de robotoj fakte kondukos al malkreskanta dungado. La malnova laÅleÄeco ke ĉiu nova teÄ¥nologia ondo kreas pli da laborpostenoj ol detruas, aplikas ankaÅ al robotoj. Grep Ip, komentisto de Wall Street Journal, montris tion antaÅ nelonge per esplorciferoj. Li ekzemple klarigis ke la enkonduko de mon-aÅtomatoj en Usono Äuste koincidis kun la malfermo de pli da bankfilioj, kaj fine ankaÅ pli da homoj kiuj okupas sin kun klientaj aferoj.
Ĉion konsiderante, Åajnas neevitebla ke la enmigrado-tabuo malaperos. Tiel jam pli frue okazis en la antaÅa anti-enmigrant-lando Japanio. La griziÄado tie kaÅzis grandegan mankon de (ĉefe pli malalte trejnitaj) dungitoj. Do la Japana registaro ÅanÄis sian kondutmanieron: dum la lastaj dek jaroj, duobliÄis la ondo da laboremaj enmigrantoj. Oni eĉ parolas pri enkonduko de specialaj ‘gastlaborist-programoj’, por eviti mankon de dungitoj. Efektive, la sama motivo kiun ni ankaÅ konas el la sesdekaj jaroj. AnkaÅ tiam ni estis alfrontitaj al preskaÅ plena laborebleco. AnkaÅ tiam pereis la salajro-moderigo. Kaj ankaÅ tiam komenciÄis la laborist-migrado. Tiel foje okazas tio en la politiko: la unuan momenton io estas ankoraÅ nepridiskutebla, la sekvan momenton ĉiu ĉiam jam estis por tio.
Joshua Livestro estas ĉefredaktoro de la opinio-retejo Jalta.nl. Li studis politikon kaj filozofion.
[i] temas pri la dungoficejo 'Randstad', kaj ties ĉefdirektoro Jacques-van-den-Broek; vidu ankaÅ: https://en.wikipedia.org/wiki/Randstad_Holding
[ii] Financieele Dagblad = renoma Nederlandlingva ĵurnalo, vidu ankaÅ: https://en.wikipedia.org/wiki/Het_Financieele_Dagblad
[iii] OEKD = internacia Organizo pri Ekonomiaj Kunlaboro kaj Disvolvado (angle: OECD, Organisation for Economic Co-operation and Development)