fonto:
laNederlanda ĵurnaloVolkskrant
https://www.volkskrant.nl/opinie/koerdisch-streven-is-legitiem-maar-niet-tegen-elke-prijs~a4518583
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam
La Kurda strebado al memregado estas en si mem legitima, sed ne kontraŠĉiu prezo
Volkskrant 27 septembro 2017
Opinio-kolumno de
Arnout Brouwers
Fiera montpopolo, kies sango historie estas ofte verÅita de kruelaj regantoj, kaj kiu jam longe sopiras al aÅtonomio kaj krome batalas kuraÄe kontraÅ IÅœ: ne malfacilas senti simpation por la entuziasmo de multaj Kurdoj pri la en norda Irako okazigita referendumo pri sendependeco.
BedaÅrinde, la realeco estas malcedema – ankaÅ en Kurda Irako mem: malpli da demokratio ol familia klano forte aganta kontraÅ kritikuloj, kun disputitaj limoj en strategia oleo-areo, kaj sen garantiaĵoj por la rajtoj de aliaj minoritatoj. En regiono plena de sektisma streĉitecoj kaj milita perforto. Ĉu konvenas froti alumeton en municideponejo?
La koncepto de nacia memdispono estas – ekster la tereno de dekoloniado de EÅropaj imperioj – ĉiam klaÅzita, depende de la kapricoj de la grandaj potencoj kaj je la dispono de iliaj interesoj aÅ la de ili difinita internacia sekureco. Suvereneco kaj teritoria integreco de landoj estas Ålosilaj konceptoj en la internacia ordigo. Malobservi tiujn – sen la permeso de la 'hejmlando' – estas tial tre polemika, kiel evidentiÄas el la de la Okcidento apogita Kosovo-disiÄo de Serbio, kaj la aneksado de Ukraina Krimeo fare de Rusio. Kie tio ja sukcesis – ekzemple en Orienta Timoro kaj Sud-Sudano – okazis Äi kiel formo de krizregado kaj kun konsento de envolvitaj landoj.
La referendumo estis nenecesa paÅo - kiu povus konduki al sangoverÅado aÅ alia mizero
La Kurdoj en Irako fakte jam kvaronan jarcenton Äuas ampleksan aÅtonomecon. LaÅ 'prezidento' Barzani, la referendumo estas la komenciÄo de intertraktado kun 'Bagdado' pri sendependeco. Tiel longe kiel la rezulto nur estas certa. Bagdado rifuzas tion kaj pripensas antaÅrimedojn. AnkaÅ internacie venis avertojn kontraÅ la referendumo. Irano kaj Turkio, ambaÅ kun siaj propraj Kurdaj minoritatoj, eligis minacan lingvaĵon.
La Kurda strebado al memdetermino estas legitima en si mem, sed povas neniam esti trude akceptigita unuflanke. La referendumo estis nenecesa paÅo - kiu povus konduki al sangoverÅado aÅ alia mizero. Estas nun al ĉiuj koncernatoj, uzi sian influon, ankaŠĉe la Kurdoj mem, por preventi pluan eskaladon.