fonto:
laNederlanda ĵurnaloTrouw
http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/archief/article/detail/3750739/2014/09/19/Op-naar-12-miljard-mensen-in-2100.dhtml
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam
Ek! al 12 miliardoj da homoj en 2100?
LoÄantarkresko, precipe en Afriko, restas grava problemo.
Trouw 19 septembro 2014
Joep Engels (REDAKCIO PRI SCIENCO)
La kresko de la monda loÄantaro dume ne haltos. Fine de la nuna jarcento la tero tre verÅajne nombros dek unu miliardojn da homoj, du miliardojn pli ol la maksimumo kiun antaÅaj taksoj indikis. La kresko preskaÅ tute atribueblas al suda Afriko.
La antaÅdiroj kiujn Usonaj demografoj hodiaÅ prezentas, en la revuo Science, estas ne tute novaj. La UnuiÄintaj Nacioj jam pasintjare parolis pri dek unu miliardoj da mondcivitanoj en 2100. Sed en tiu prognozo estis ankoraÅ granda marÄeno de necerteco. Kaj tiu lasis spacon al la espero, ke la tutmonda loÄantaro atingos sian pinton ĉirkaÅ 2050, kaj poste eble eĉ Årumpos.
Kun modernaj statistikaj teÄ¥nikoj la Usonanoj faras finon al tiu iluzio. Certas 80-procente ke en la jaro 2100 estos inter 9,6 kaj 12,3 miliardoj da homoj, kompare kun 7,2 miliardoj nun. Kaj estas preskaÅ samcerte (70-procente) ke la homaro en la sekva jarcento plukreskos. "La kresko de la loÄantaro estis pli-malpli malaperinta el la monda tagordo," diris unu el la esploristoj, Adrian Raftery, profesoro pri statistiko kaj sociologio en Seattle. "Sed Äi daÅre restas grava problemo."
Afriko trapasos la plej grandan kreskon, ĉefe sude de Saharo. Nun vivas sur tiu kontinento unu miliardo da homoj. Fine de la jarcento tio laÅ antaÅvido estos kvar miliardoj. Precipe NiÄerio, jam nun la Afrika lando kun la plej granda loÄantaro, riskas fariÄi troloÄata: de 160 milionoj hodiaÅ al preskaÅ certe pli ol 500 milionoj, kaj eĉ imageblas ke en 2100 estos miliardo da NiÄerianoj.
Tion laÅ la esploristoj alta fekundeco kaÅzas; la Afrika virino mezume havas 4,6 infanojn (la tutmonda meznombro estas 2,5), ĉefe pro tio ke la malaltiÄo de la fekundeco dum la lastaj jaroj proksimume haltis.
Ke Afriko devias de la cetera mondo, havas du kaÅzojn. En tiu kontinento, duonjarcenton antaÅe, eĉ 6,5 estis la fekundeco, kaj grandaj familioj estas ankoraŠĉiam la normo. Plie, estas granda manko de kontraÅkoncipiloj kaj tio dum la lastaj dudek jaroj ne pliboniÄis.
La demografoj rezervas al si elturniÄeblon. Afriko povus iom subpremi la kreskon, ekzemple aranÄante pli bonan edukadon por knabinoj. Sed peniga estonto povas ankaÅ renversi la kreskadon. Kvar miliardoj da Afrikanoj metos gigantan embargon sur la provizoj de ilia kontinento. Äœeneralaj malsatoj aÅ migradoj - kiuj ne estas inkluditaj en la modeloj - signife reduktus la kreskon.
La esploristoj vidas unu lumpunkton. Dum lando kiel Ĉinio antaÅvidas enorman maljuniÄadon (ekde po 8 laboruloj ĉe ĉiu pli-ol-65-jaraÄa, Äis po 2 maksimume), NiÄerio Äuste iÄas pli ekvilibra: po 5 laboruloj ĉe ĉiu pli-ol-65-jaraÄa.