fonto:
laNederlanda ĵurnaloVolkskrant
http://www.volkskrant.nl/opinie/brexit-is-wat-anders-dan-apocalyps~a4395942/
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam
Brexit estas io alia ol apokalipso
Iros ja ne tiel malbone, tiu Brexit, antaÅdiras Alfred Pijpers.
Volkskrant 15 oktobro 2016
Fare de Alfred Pijpers
‘Perfido’ nomas historiisto Dirk-Jan van Baar[i] la Britan adiaÅon el la EU. Jen firma akuzo kontraÅ lando kiu en la pasinta jarcento, pli ol iu ajn Okcident-EÅropa Åtato, klopodis sekurigi EÅropon kontraÅ superregado kaj tiraneco. Dum la Dua Mondmilito batalpereis preskaÅ duoble pli da Britaj ol da Francaj soldatoj. Van Baar estas certe ne sola en sia opinio. Krom multaj EÅropaj politikistoj, ankaÅ nombro da verkistoj, profesoroj kaj ĵurnalistoj reagis konsternite pri la historia Brita demarÅo. AnkaÅ el progresiva angulo.
La prominenta kolumnisto de la maldekstra Guardian, Jonathan Freedland, parolas pri la plej granda krizo ekde la Dua Mondmilito. Anglion minacas periodo de izoliteco kaj neesenceco, li pensas. La filantropo George Soros timas pri la plua ekzistado de la EU, kaj antaÅvidas la finon de sesdek jaroj da paco kaj prospero. La Nederlanda profesoro Luuk van Middelaar[ii] eĉ mencias la vorton ‘inkubsonÄo’. Multaj Åajnas konsenti kun la prezidanto de la EÅropa Konsilio, Donald Tusk, kiu antaÅdiris ke la tuta okcidenta civilizacio estas kuntrenata en la Britan kaptilon.
Varma simpatio
Rimarkinde, tiu emociiÄema subteno por organizo kiu, kun senpotenca eksterlanda politiko, de laÅgrade pasantaj krizoj plagita eÅro-zono, fiaskanta rifuÄintpolitiko kaj senespera dividiteco je preskaŠĉiuj frontoj, tamen apenaÅ povas esti nomata fidinda lumturo en la monda politiko. AnkaÅ rimarkinde, ke kritikemaj, maldekstremaj mensoj, kiuj Äenerale argumentas kontraÅ la kapitalismo kaj la multnaciaj entreprenoj, nun subite estas alligitaj al klubo kiu daÅre metas la interesojn de bankoj kaj grandaj entreprenoj super tiuj de civiluloj. Kaj kiu pro Äia protektisma agrikultur-politiko jam dum jardekoj milionojn da kamparanoj en la Tria Mondo kondamnas al la almozula bastono. La varma simpatio ankaÅ ne povas dependi de la fundamentaj valoroj de la EU, kiel ekzemple paco, demokratio, homaj rajtoj, ĉar tiuj estas la samaj kiel la Britaj.
VerÅajne la EU, malgraŠĉiuj siaj difektoj, ĉe multoj tamen kontentigas profundan bezonon de sekureco. Nun kiam la preÄejoj iÄis malplenaj, komunismaj partioj ne plu havas ekzist-rajton, kaj la nacia Åtato estas vidata kiel danÄera relikvo el la pasinteco, je kio vi devas ankoraÅ kredi? Ne estas la unua fojo, ke la iam de ses katolikaj registar-gvidantoj establita EÅropa Komunumo iusence estas vidata kiel la heredanto de la Sankta Romia Imperio. Prefere, tio similas pli al la indigno pri malfidelulo kaÅzanta Äenon en loka komunumo, ol al subita maltrankvilo pri la stabileco de la Brita funto.
Ĉiuokaze, la EÅropa pieco malhelpas aferecan rigardon pri la Brexit. La fantomo de Brita izoliteco estas vere ridinda. AnkaÅ sen la Bruselaj institucioj, Britio apartenas al la plej malfermataj kaj internacie orientataj landoj en la mondo. La Brita reÄino tronas super eĉ 53 membroj de la Commonwealth, la lando aktive partoprenas al dekoj da UN-programoj, kaj elspezas por evoluhelpo kaj defendo tre super la EÅropa mezumo.
Kompetenta kunlaborantaro
Estas kutime la pli fortaj demokratioj de Nord-Okcidenta EÅropo, kun altaj poentoj sur terenoj kiel homaj rajtoj, justico, batalo kontraÅ korupteco, virina emancipado kaj libereco de la gazetaro, kiuj preferas iom pli nefiksitan politikan aÅ monan ligon kun la centralismaj Bruselo kaj Frankfurt. Kio estas malÄusta pri tio? Krome, la Brita diplomatia aparato estas rigardata kiel tre profesia, do ke estus nesufiĉa kompetenta kunlaborantaro por intertrakti kun Bruselo kaj la Monda Komerca Organizo, ankaÅ tio ja superos la atendon.
La programo de ‘global free trade’, kiun la nova registaro en Londono nun lanĉas sen la EU, estas sendube riska, sed oni tamen povas racie pridiskuti tiun? Vidinte la pli malaltajn prezojn sur la monda komerc-merkato, liberkomerco oferas grandajn Åancojn por la Brita industrio. Lertaj ekonomiistoj certe Åatus kompari vivon ekster la eÅro-zono kun la senperspektiva multmiliarda subteno al malsanetadantaj Sud-EÅropaj bankoj kaj landoj.
Dum niaj politikistoj, bankistoj, intelektuloj kaj kolumnistoj indulgas apokalipsan melankolion, okazis en Londono – dece laÅ la parlamenta regularo – registarÅanÄo, kaj plenumas la plej freÅa ĉefministro Theresa May same dece la rezulton de referendumo. Ke tiaj tute normalaj demokratiaj procezoj estas asociataj kun perfido, pereo, koÅmaroj, kaj la fino de la okcidenta civilizacio, diras multon pri la pensmaniero de la Bruselon-favoranta establishment.
Alfred Pijpers estas politika sciencisto
[i] Dirk-Jan van Baar verkis, en Volkskrant de 6 oktobro 2016, la ankaÅ en Esperanton tradukitan opini-artikolon "Brexit sentiÄas en Bruselo kiel perfido" (artikolo n-ro 122 en ĉi tiu retejo).
[ii] Luuk van Middelaar estas ĉe la Universitato de Leiden (en Nederlando) profesoro pri "Fundamentoj kaj Praktiko de la EU kaj Äiaj institucioj", kaj li laboras ankaÅ en Bruselo kiel politika filozofo.