fonto:
laNederlanda ĵurnaloNRC
http://www.nrc.nl/handelsblad/2016/06/18/de-unie-en-de-britten-zijn-beter-af-met-elkaar-2767519
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam
EU kaj la Britoj trafas pli bone kunkune
NRC 18 junio 2016
Redaktora kolumno
La UnuiÄinta ReÄlando (Britio) estas de longe la plej indiferenta membroÅtato de la EÅropa Unio (EU). Post unu semajno ni scios ĉu Äi korligiÄas al la plilongiÄo de sia membreco. Brexit estas, komparante ĉion, malbona por EÅropo kaj por la Britoj. Sed malgraÅ la rezultato de la referendumo, la 23-an de junio[i], komenciÄas por la EU kaj ankaÅ por Britio malfacilaj tempoj.
Ĉe 'jes' por resti, multaj eÅro-skeptikaj kunpartianoj de ĉefministro Cameron, kiu mem estas por resti, sentos sin priplukitaj. Ili anoncis ke ili ne rezignos. Tio malfortigas la gvidadon de Cameron kaj tenas Brition kaj Bruselon sur la baskulo. Sed plimulto kiu elektus por Brexit estus kontraÅ la deziroj de la pli eÅropismaj Skotoj. Tie nova referendumo pri Skota sendependeco Åajnas reala. Brexit povas eksplodigi Brition.
Por fundamenta kritiko kontraÅ la EU estas sufiĉa kialo. Vidu la paÅon al la eÅrokrizo kaj la panikon pri rifuÄintoj. Sed la Brexit-movado gvidata de Boris Johnson, iama urbestro de Londono, kondukis demagogan kampanjon, en kiu Bruselo estis pentrita kiel nedemokratia tirano, kaj mitoj estis rakontitaj pri migrantoj. AmbaÅ movadoj prave decidis suspendi siajn kampanjojn post la malserena turno de la murdo al la Labour-parlamentano Jo Cox, ĵaÅde[ii].
Brexit estas la iluzio ke la Britoj povas samtempe retiriÄi sur sia sekura insulo kaj ankaÅ resti monda ludanto. La Brita membreco de NATO[iii], kiu kostas suverenan kaj liveras kolektivan potencon, montras kiom malmulte principa la vidpunkto de la Brexit-anoj estas. La membreco de bloko kiel la EU, en kiu Äi povas helpi formi regulojn kaj havas tutmondan influon, estas la plej bona garantio por mezgranda lando en globaliÄinta mondo.
Cetere, se jam ekzistas unu lando kiu havas malmultan timon de la supozata superÅtato, estas Äuste Britio, kiu sur multaj terenoj kondiĉis opt-out. Äœi ne sidas en Schengen, ne en la eÅro. Se ili instigas sin al tio, la Britoj povas helpi la EU-on plue reformadi de ene.
Dum la lastaj semajnoj, multaj ekspertoj avertis kontraÅ Brexit. Ekonomikistoj, entreprenistoj, juristoj – enlandaj kaj eksterlandaj – kaj amikaj Åtatestroj klarigis kial Britio trafas pli malbone ekster la EU. Prezidento Obama diris ke la special relationship al kiu la Britoj tiel korligiÄas, nur ekzistas pro virto de la EU-membreco. Estas maltrankviliga ke raciaj argumentoj malmulte impresas. Ekspertizo Åajnas per difino suspektema; bedaÅrinde tutmonda tendenco.
La EU trafas pli malbone sen Britoj, bazangula Åtono de la triangulo Berlino-Parizo-Londono. La tri politikaj-ekonomiaj-kulturaj ‘stiloj’ tenas unu la alian plimalpli en ekvilibro. Kun unu malpli, la miksaĵo povas kazeiÄi.
Nederlando krome perdus kunpartianon, kun publika mondkoncepto, celdirektita al liberkomerco kaj evidentaj transatlantikaj rilatoj.
Ĉiu ajn malfortiÄo de la EU senintence favoras memcertan Rusion. AnkaÅ en aliaj membroÅtatoj, exit-movadoj de ksenofobiaj naciistoj estas aperontaj. Domen-efiko de Brexit estas batego al la liberala ordo, kiu estas la fundamento de Okcidenta prospero kaj paco. La EU, malgraÅ Äiaj mankoj, trafas pli bone kun la Britoj. La Britoj trafas pli bone en la EU. Estus bone se ili ĵaÅde[iv] decidos daÅrigi sian membrecon.
[i] ĵaÅde la 23-an de junio 2016
[ii] ĵaÅde la 16-an de junio 2016
[iii] NATO = Nord-Atlantika Traktat-Organizo
[iv] ĵaÅde la 23-an de junio 2016