fonto:
laNederlanda ĵurnaloVolkskrant
http://www.volkskrant.nl/opinie/terrorisme-is-een-jeugdprobleem~a4193204/
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam
Terorismo estas junulara problemo
La malforta sociala pozicio de junuloj, kaj ilia nekapablo trakti tiun, gravas por klarigi la altiran forton de la terorismo.
Volkskrant 24 novembro 2015
Fare de Wim Meeus
La atencantoj en Parizo la 13-an de novembro estis junaj viroj, 20- Äis 31-jaraÄaj. Tio sugestas ke ilia juneco iom rilatas kun terorismo. Helpe de ses bazaj komprenoj el la psikologio kaj sociologio pri junularo, la interrilaton inter juneco kaj terorismo oni povas kredindigi. Tiuj komprenoj montras ke la atencoj en Parizo estis ne incidentoj.
En modernaj okcidentaj socioj, junuloj havas pli longan adoleskecon, do ne nur kiel Äenerale Äis la 20-a, sed por granda parto de ili Äis la 25-a jaraÄo. Kio kaÅzas tion estas la fakto ke tiuj okcidentaj socioj havas sufiĉe da mono por investi en longan trejnadon de la juna generacio.
La pli longa adoleskeco estas fenomeno de lastatempa dato. Ekzemple en Nederlando, komence de la kvindekaj jaroj de la lasta jarcento, la plimulto de la junuloj eklaboris je sia 15-a jaraÄo.
La pli longa adoleskeco kreas ĉe junuloj grupan senton kaj grupan konscion: junulara kulturo, do diferenciÄinta aro de normoj, valoroj, kaj preferoj pri fasono, muziko kaj konsumado.
Konstanta elemento de la juneca kulturo dum la lastatempa historio estas la rezisto kontraÅ la mondo de plenkreskuloj: junuloj ĉiam estas metintaj demandojn pri la legitimeco de aÅtoritatoj, pri la demokrata enhavo de la politika sistemo, kaj pri la malÅparado de la naturresursoj.
Senlaboreco en periodoj de ekonomia stagnado ĉiam plej forte kreskas ĉe junuloj.
'Neniu estonto' estas la kolera varianto de tiu grupa konscio, kaj indikas senton kiu ĉe ĉiuj junularaj generacioj latente ĉeestas: ne estas loko por ni en la estonta socio.
Ekzemplo de tio estas la hodiaÅa debato pri la pensio-sistemo en Nederlando, kaj la aserto ke la nuntempaj pensioj estas tro altaj kaj lasos poste la pli junajn generaciojn preskaÅ sen pensio.
Pli kruda ekzempla kazo estis la junulara perforto en la Parizaj postiÄintaj kvartaloj en 2007 kaj 2008. La 'neniu estonto'-sento iÄas plej videbla kiam unuflanke al junuloj la socia imago de liberté, égalité, fraternité estas montrata, sed aliflanke junulara senlaboreco estas alta kaj la amplekso de la vira junulgeneracio en certa ĉirkaÅaĵo estas substanca.
La 'neniu estonto'-sento estas pli ol fikcio. Tio iÄas plej evidenta se ni rigardas la ciferojn pri senlaboreco: tiu en tempoj de stagnanta ekonomio plej forte kreskas ĉe junuloj.
'Neniu estonto' havas psikologian kontraÅparton en la identeco de junuloj. En la adoleskeco homoj malkovras kiuj ili estas. Ĉe tiu malkovro de la propra identeco decas ke junaj homoj kapablas formuli klarajn celojn por sia estonto.
El pli ol kvindek jaroj da tutmonda psikologia esploro, ni scias ke malklara identeco akordas kun ĉiuj imageblaj problemoj de junuloj: de depresio Äis delikteco, kaj de agreso Äis angoro. Ĉar tio estas psikologie Äena, junuloj kun neadekvata persona identeco senĉese serĉadas celojn kiuj donas pozitivan senson al ili pri si mem.
Trudvarbistoj ĉiam serĉadas junajn homojn kiuj ne scias kion fari kun si mem kaj sia vivo.
Esploro pri religia konvertiÄo en granda nombro da landoj montris, ke se iu trovas religion kaj religiajn celojn, la manko de persona identeco povas esti adekvate kompensata. Pro tio trudvarbistoj el religiaj sektoj kaj Äihad-trudvarbistoj ĉiam serĉadas junajn homojn kiuj ne scias kion fari kun si mem kaj sia vivo.
Kiam junuloj iam estas kontaktigitaj kun la nova grupo kaj ties religio, la procezo de influado povas komenci. Esplorado pri religia konvertiÄo montras ke tiu sukcesas se la nova grupo konsistigas allogan socialan ĉirkaÅaĵon: individuojn kiuj estas afablaj inter si, kaj aspiras komunajn celojn. La alia flanko de la nova sociala grupo estas ke Äi iom post iom disigas la konvertiton el la malnova sociala ĉirkaÅaĵo. Tio kaÅzas ke gepatroj kaj amikoj perdas sian influon. La nova grupo tiam havas liberecon ĉe la klopodoj ege influi novajn membrojn. Prefere viroj estas trejnataj en la uzo de fizika perforto, ĉar ili estas pli pretaj uzi tiun, ol virinoj.
Konkludo: ke teroristoj estas junuloj, ne estas hazardo. Terorismo ne povas esti komprenata per si mem, sed bezonas klarigojn kiuj referencas al la socia pozicio kaj la psikologio de la junularo.
Wim Meeus estas profesoro pri Adoleskeco (universitato de Utrecht) kaj Evolua Psikologio (universitato de Tilburg) en Nederlando.