Nederlandlingvaj   ĵurnal-artikoloj

tradukitaj en Esperanton
fare de Toon Witkam


fonto:
laNederlanda ĵurnaloVolkskrant
https://www.volkskrant.nl/opinie/koerdisch-streven-is-legitiem-maar-niet-tegen-elke-prijs~a4518583
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam

La Kurda strebado al memregado estas en si mem legitima, sed ne kontraŭ ĉiu prezo

Volkskrant 27 septembro 2017

 

Opinio-kolumno de
Arnout Brouwers

 

Fiera montpopolo, kies sango historie estas ofte verŝita de kruelaj regantoj, kaj kiu jam longe sopiras al aÅ­tonomio kaj krome batalas kuraĝe kontraÅ­ IÅœ: ne malfacilas senti simpation por la entuziasmo de multaj Kurdoj pri la en norda Irako okazigita referendumo pri sendependeco. 

BedaÅ­rinde, la realeco estas malcedema  –  ankaÅ­ en Kurda Irako mem: malpli da demokratio ol familia klano forte aganta kontraÅ­ kritikuloj, kun disputitaj limoj en strategia oleo-areo, kaj sen garantiaĵoj por la rajtoj de aliaj minoritatoj. En regiono plena de sektisma streĉitecoj kaj milita perforto. Ĉu konvenas froti alumeton en municideponejo? 

La koncepto de nacia memdispono estas  – ekster la tereno de dekoloniado de EÅ­ropaj imperioj –  ĉiam klaÅ­zita, depende de la kapricoj de la grandaj potencoj kaj je la dispono de iliaj interesoj aÅ­ la de ili difinita internacia sekureco. Suvereneco kaj teritoria integreco de landoj estas ŝlosilaj konceptoj en la internacia ordigo. Malobservi tiujn  – sen la permeso de la 'hejmlando' –  estas tial tre polemika, kiel evidentiĝas el la de la Okcidento apogita Kosovo-disiĝo de Serbio, kaj la aneksado de Ukraina Krimeo fare de Rusio. Kie tio ja sukcesis  – ekzemple en Orienta Timoro kaj Sud-Sudano –  okazis ĝi kiel formo de krizregado kaj kun konsento de envolvitaj landoj. 

 

     La referendumo estis nenecesa paŝo  -  kiu povus konduki al sangoverŝado aÅ­ alia mizero  

 

La Kurdoj en Irako fakte jam kvaronan jarcenton ĝuas ampleksan aÅ­tonomecon. LaÅ­ 'prezidento' Barzani, la referendumo estas la komenciĝo de intertraktado kun 'Bagdado' pri sendependeco. Tiel longe kiel la rezulto nur estas certa. Bagdado rifuzas tion kaj pripensas antaÅ­rimedojn. AnkaÅ­ internacie venis avertojn kontraÅ­ la referendumo. Irano kaj Turkio, ambaÅ­ kun siaj propraj Kurdaj minoritatoj, eligis minacan lingvaĵon. 

La Kurda strebado al memdetermino estas legitima en si mem, sed povas neniam esti trude akceptigita unuflanke. La referendumo estis nenecesa paŝo  -  kiu povus konduki al sangoverŝado aÅ­ alia mizero. Estas nun al ĉiuj koncernatoj, uzi sian influon, ankaÅ­ ĉe la Kurdoj mem, por preventi pluan eskaladon.  

 

 

 

 

Ĉiuj artikoloj   |  




©marto 2024 Toon Witkam | Powered by RosyGrass