Nederlandlingvaj   ĵurnal-artikoloj

tradukitaj en Esperanton
fare de Toon Witkam


fonto:
laNederlanda ĵurnaloNRC
https://www.nrc.nl/nieuws/2017/09/03/bondsdagverkiezingen-gezaghebbende-stem-merkel-voor-europa-van-geopolitiek-belang-12817211-a1572109
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam

La aŭtoritata voĉo de Merkel geopolitike gravas por Eŭropo

NRC 4 septembro 2017

 

Redaktora kolumno

 

Nun kiam la sekva elektado de la federacia parlamento okazos je la fino de la monato, la Germana voĉdonanto laÅ­ la balotenketoj elektos inter denove Angela Merkel (CDU[i]) kaj la  – en la landestraro tute sensperta –  novulo Martin Schulz (SPD[ii]). 

Dum la televida debato dimanĉvespere inter ambaÅ­ kandidatoj, Schulz devis prepari sin, post esti kvin jarojn prezidanto de la EÅ­ropa Parlamento, por la neebla tasko plibonigi sian postiĝintecon de 14 procentoj en la balotenketoj. Sed en la debato, li tamen restis multe pli la afabla onklo kiel multaj Germanoj lin vidas, kaj iĝis li neniun momenton danĝera politika rivalo kiu kontestas al Merkel la potencon. 

La batalo estas malegalforta. Schulz precipe aranĝis multajn EÅ­ropajn kunvenhorojn. Komence lia laÅ­ Germanaj nocioj nekutima parollerteco zorgis por revigliĝo en la opinisondoj. Sed intertempe la realismo denove descendis sur la Germanan politikan pejzaĝon. 

Merkel estas la anticipe titolata gajnanto. Ŝi povas retrorigardi al ŝtorma registara periodo. La Germana federacia kancelierino gvidis la landon tra kvar malsamspecajn krizojn, kiuj tamen ĉiu estis tre minacaj al la status quo en la ekonomie plej sukcesplena membroŝtato de la Eŭropa Unio. Komence de ŝia registarperiodo ŝi restarigis la monan trankvilon en la Eŭropa Unio kaj ĉe ŝia apogantaro, trovinte en multaj Bruselaj tranoktaj krizo-interkonsiliĝoj solvon por la Greka ŝuldoŝarĝo. Estis ankaŭ la Germana federacia kancelierino, kiu ludis ĉefrolon ĉe la pacigado de la Ukrainio-krizo.

 

‘Wir schaffen das’ ne estis naiva invito al la kanajlaro de la mondo. Estis politika plano.

 

Poste venis la rifuĝintkrizo de 2015, kiam centmiloj da homoj sin forsavis en EÅ­ropo  –  kaj precipe ankaÅ­ en Germanio. La slogano de Merkel ‘Wir schaffen das’, trairis la mondon. Por multaj kiel signo de la nova gastama Germanio. Klarigitaj de aliaj kiel naiva invito al la kanajlaro de la mondo. Fakte, ĝi estis politika plano. 

La kvara, por la Germana memfido ŝoka krizo, estis tiu en la aÅ­to-industrio: la grandskala fuŝado fare de aÅ­to-konstruantoj kun dizel-motoroj, por maski la eligon de nitrogeno. AnkaÅ­ ĉi tiu por la laborebleco tre riska krizo ŝajnas intertempe esti deturnita.  

 

Germanio ekhavos, se la antaÅ­signoj ne trompas, daÅ­rigon de Merkel kiel gvidanto de la landestraro. La demando estas ankoraÅ­, kiu fariĝos la ‘junior partner’ de la CDU. Ĉu tio restos la SPD? AÅ­ alŝoviĝos la Verduloj, aÅ­ revenos la liberala FDP[iii] al la pluŝo. AnkaÅ­ gravas, kiom da sidejoj la dekstra-popolista AfD[iv] alproprigos al si. La rifuĝint-krizo kaÅ­zis du jarojn antaÅ­e revigliĝon de ĉi tiu tiam agonianta partio. La rifuĝint-temo ŝajnas intertempe ne ludi signifan rolon. Temus nun pri klasikaj temoj kiel zorgo, laboro kaj sekureco. Sed ŝajno povas trompi, kaj AfD povas la ekzistantan potenc-ekvilibron en la federacia parlamento forŝovi. 

Merkel mem deklaris sabate en Der Spiegel[v] ke ŝi ja vere hezitis ĉu ŝi devus kandidatigi sin por kvara periodo. Tio pravas, ĉar potenc-malboniĝo estas reala risko por ĉiu politika gvidanto kiu regas tiel longe kiel Merkel nun faras. 

Aliflanke, en mondo, kiu devas aŭskulti la kapricojn de homoj kiel Trump, Putin, Xi kaj Erdogan, la pensema, aŭtoritata kaj neŝancelebla Eŭropa voĉo de virino kiel Angela Merkel estas de nesubtaksebla valoro.

 

 

 

[i] CDU = Kristan-Demokrata Unio de Germanio (al ĝi apartenas la nuntempa kancelierino Angela Merkel)

[ii] SPD = Socialdemokratia Partio de Germanio (granda socialista politika partio)

[iii] FDP = Liberala Demokrata Partio en Germanio

[iv] AfD (Alternative für Deutschland)  = nova dekstra politika partio en Germanio

[v] Der Spiegel, vidu: https://eo.wikipedia.org/wiki/Der_Spiegel

 

 

 

 

Ĉiuj artikoloj   |  




©marto 2024 Toon Witkam | Powered by RosyGrass