fonto:
laNederlanda ĵurnaloVolkskrant
http://www.volkskrant.nl/opinie/paul-brill-hoe-de-amerikaanse-stormwind-door-de-straten-van-berlijn-giert~a4457734/
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam
Usona Åtormvento fajfas tra la stratoj de Berlino
Volkskrant 4 februaro 2017
Fare de Paul Brill
Faru ni seriozan klopodon eviti unufoje la T-vorton. Kio ne facilas, ĉar ĉie en la mondo daÅre klakas la pordoj kaj fenestroj, pro la Åtormvento erupciinta en VaÅingtono.
Ne malplej en EÅropo, kiu alfrontas geopolitikan defion, je momento kiam Äi antaŠĉio estas malbone ekipita por tiu. Kaj tio koncernas ne nur la EÅropan Union, luktantan pri perdo de legitimeco, sed ankaÅ multajn apartajn EÅropajn landojn.
Nederlando – kiu kiel deksepa ekonomio en la mondo kaj kiel sperta internacia ludanto ofte estas pli alte taksata de la eksterlandaro ol de ni mem – staras sojle de elektoj kiuj verÅajne kondukos al plia fragmentiÄo de la politika pejzaÄo. Italio troviÄas en necerta transirfazo, post kiam la referendumo pri la konstitucia reformo rezultis en malvenko por (eks-)ĉefministro Matteo Renzi. En Francio kaj Germanio jam ĉeestas la ombroj de la elektoj kiuj okazos tie poste ĉi-jare – kaj ne estas ombroj en kiuj oni sentas sin bone.
Precipe la Franca politika scenejo prezentas depriman aspekton. Åœajnas ja ke la establitaj politikaj partioj decidis fari ekzercon en sindifektado. La socialistoj sin turnis al klare maldekstrema prezidenta kandidato, kun kiu ili preskaÅ certe alvenos ĉe la flanklinio. Pri la konservativa gvidanto François Fillon, Äis lastatempe la antaÅdestinata subpremanto de la popolisma danÄero, evidentiÄas ke li estas misuzinta parlamentan senlaborul-aranÄon por siaj edzino kaj infanoj. Emmanuel Macron, relativa novulo sen solida partia bazo, nun Åajnas fariÄi la Respublikana espero en maltrankvilaj tagoj.
La Brita ĉefministro Theresa May ekforkuregis al VaÅingtono por – pro la venonta Brexit – iom renovigi la ‘specialan rilaton’ kun la Usono. La bildoj de Åia vizito al la Blanka Domo estis belaj, kaj la klaĉoj de Åia gastiganto dolĉaj, sed la realo estas malcedema.
Londono kaj VaÅingtono havas forte diferencan mondkoncepton. Dum en la Blanka Domo sidas senÄena protektisma homo, Britio Äuste arogas al si la ĉampionecon de libera komerco. May pleje Åatas vivipovan EU-on kaj defendkapablan NATO-on por endigigado de la Rusa despotismo, sed Åia nova Usona amiko ne havas afinecon kun internaciaj organizoj, kaj volas ne aÅdi iun ajn koleran vorton pri la forta viro en Moskvo.
Ne malpli delikata estas la pozicio de kanceliero Angela Merkel, kaj de Germanio kiel tutaĵo. La grandaj politikaj tendencoj tie ja restas pli bone memstaraj ol en la plej multaj aliaj EÅropaj landoj, sed por Berlino la novaj Usonaj sloganoj estas verdire la plej minacaj. Ĉar daÅre iÄas pli klare, ke potenca anti-Germana sento vagadas en VaÅingtono.
Estas ne nur arogantaj komentoj pri la Merkel-a rifuÄint-politiko. Multe pli sekvoriĉa akuzo estas ke la tuta EÅropa projekto estu konsiderata kiel Germana potenc-rimedo. Kaj ĉi-semajne la plej grava komerc-konsilanto de la Blanka Domo ankoraÅ enverÅis iom da oleo en la fajron, akuzante la Germanojn ke la valoron de la eÅro ili manipulas por maldeca gajno.
Kompreneble ekzistas granda konsterno inter Germanaj komentistoj. Liberkomerco estas grava fonto de la Germana prospero, la EÅropa fono kaj la Atlantika Alianco jam delonge estas ĉefaj elementoj de la Germana eksterlanda politiko. Ĉiuj tri tiuj pilieroj de la Germana stabileco nun troviÄas antaÅ flama fajro.
Se la Usono de Donald Trump – nu, la T-vorto nun tamen aperas – efektive rezignas pri ties tutmonda rolo, tiam la estintaj militaj malamikoj Germanio kaj Japanio estos la plej grandaj perdantoj, skribis la eks-ministro pri eksterlandaj aferoj Joschka Fischer. Tiuj du landoj estas konfidintaj siajn sekurec-interesojn ja plejparte al Usono.
Kiel tio efikos en Germanio? Supozante ke gvidaj rondoj ankoraÅ daÅre ektimas pro la konstruado de nova Potenc-Åtato, ni devas teni en menso ke Berlino koncentriÄos eĉ pli pri EÅropo. Kun akcepto de la prez-etikedo: pli granda preteco por apogi malpli sanajn Sud-EÅropajn ekonomiojn.
Tio signifus ke ankaÅ Nederlando alfrontos malfacilajn elekteblojn. La Atlantika ligiteco estas por ni de longe gvida principo. Sed ke nia granda orienta najbaro ne ekdrivas, ankaÅ devas esti primara zorgo. BedaÅrinde, la Nederlanda poldero donas ne sufiĉan Åirmon kontraÅ pezaj eksterlandaj Åtormoj.
Paul Brill estas eksterland-komentaristo ĉe Volkskrant.