fonto:
laNederlanda ĵurnaloNRC
https://www.nrc.nl/nieuws/2016/12/11/ontwikkelingshulp-heeft-gefaald-5719553-a1536132
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam
‘Evoluhelpo fiaskis’
Helpu malriĉajn landojn ekhavi grandajn, modernajn entreprenojn. Tiel vi haltigas la fluon de migrantoj el Afriko kaj la Mez-Oriento, diras ekonomikisto Paul Collier.
NRC 11 decembro 2016
Fare de Caroline De Gruyter
Pasintjare Paul Collier, profesoro pri ekonomiko kaj publika politiko en Oxford, vizitis la plej grandan rifuÄintkampon de Jordanio. La situacio en tiu tendaro, Zaatari, estis pli bona ol li atendis. AlmenaÅ koncerne ekipaĵon: ĉiu havis tendojn kaj kovrilojn.
La plej granda problemo estis ja ke 90.000 Siriaj rifuÄintoj tediÄis Äismorte. "Unu el niaj Jordanaj akompanantoj demandis ĉu mi volis vidi la industri-zonon ‘King Abdullah’. Ni veturis dek minutojn, kaj tie estis grandega parko – naÅdek procentojn malplena. Jordanio elspezis tiom por Åirmejoj, ke nenio restis por la industri-zono, krom Åuldoj. La solvo estis blinding obvious: ni devas aranÄi laboradon ĉi tie. Alie, la rifuÄintoj iÄos senesperaj, kaj venos al EÅropo. Ke estas malbone por ni, kaj ankaÅ malbone por ili."
Ekde tiam, Collier laborigas ĉiujn eblajn fortojn kaj helprimedojn, por lasi entreprenojn el EÅropaj kaj aliaj industriigitaj landoj veni al Jordanio. Kaj por krei favoran investadan klimaton. La EU Äis nun atingis ke Äi donas al entreprenoj dek jarojn aliron al la interna merkato por produktoj fabrikitaj en Jordanio. La Monda Banko, kie Collier iam estis direktoro, disponigas finfine pruntojn al Jordanio, tiel ke Äi povas disvolvi la zonon – la banko por tio trarompis la oran regulon ne pruntedoni al middle income countries.
Kaj nun la Germana registaro petis al Collier pripensi grandskalan planon por bremsi migradon el Afriko. Tiu plano estos en 2017, kiam Germanio prezidas la G20[i]-on, ĉe pinto-kunveno prezentata. Kio Äi ekzakte enhavas, Collier povas ne diri. Sed la intenco estas, ke ‘la G20 sin dediĉos al la reveno de ekonomia kresko en Afriko’.
Tiamaniere EÅropo devus trakti migradon, diras Collier, momenton en Vieno por prelego ĉe la AÅstra Centra Banko. "Kiel vi helpas infanon, kiu falas en lageton kaj riskas droni: vi ne pensas, vi simple nur saltas. Sed el kio ekzistu tiu savo, ĉe migrantoj kaj rifuÄintoj? Ĉu Äi helpas ilin, se EÅropo malfermas la pordon plenlarÄe? Ne. Kaj Äi helpas nin ne pli ol ili. Ni havas la devon liberigi ilin de malespero, kaj aranÄi ke ili ree iom normale povas vivi. Tion vi ne atingos pere de migrado, sed surbaze de efektivigado ke iliaj propraj landoj pli bone plenumas tiun taskon."
Migrantoj serĉas la mielpoton
Migrantoj vojaÄas pro espero pri dignan ekzistadon. Ili serĉas mielpoton. RifuÄintoj vojaÄas pro timo, kaj serĉas sekuran havenon. EÅropaj landoj, diras Collier, estas mielpot-landoj, ne sekurhaven-landoj. La plejmulto de rifuÄintoj en la mondo trafas en Pakistanon, Iranon kaj aliajn landojn por elmigrado. Plimalpli sekuraj – nenio pli. "La UNHCR[ii] provizas tendojn, kovrilojn kaj zorgas pri aliaj humanitaraj necesoj. Se ni donas al UN-organizoj pli da mono, tiuj necesoj estos pli bone forigataj. Sed post tio, la rifuÄintoj en Jordanio kaj aliloke bezonas laboron. Äœuste tion, ni ja povas aranÄi. Ni havos entreprenojn kiuj povas realigi Äin."
La Jordania registaro unue estis skeptika pri la plano de Collier. Havigi laboron al rifuÄintojn, dum multaj Jordanianoj estas ankaÅ senlaboraj, Äi ne Åatis. Tial entreprenoj kiuj venas al Zaatari[iii] (kiel ekzemple softvar-produktantoj), estos postulataj doni 30 procentojn de ĉiuj laborpostenoj al Jordanianoj, kaj 70 procentojn al la rifuÄintoj.
Ke EÅropo pasintjare lasis eniri tiom da Siriaj rifuÄintoj, tion Collier trovis senpripensita. La unuaj kontraband-boatoj postulis po 6.000 eÅrojn por homo. EÅropo ricevis la riĉan kaj bone edukitan mezan klason. Tiuj homoj kapablas ion, sed preskaŠĉiuj ĉefe neniofaradas. Collier legis raporton pri grandaj Germanaj entreprenoj kiuj dungis rifuÄintojn. La plej granda dunganto estis Deutsche Post: 50 rifuÄintoj. "Tiel ni ne sukcesos. Kaj eble la milito en Sirio estos baldaÅ pasinta. Tiam altedukitaj homoj necesos por restarigi registarajn servojn kaj entreprenojn. Ili prefere ne estu en EÅropo."
En Afriko, la sama logiko validas. La kresko pasintjare estis negativa: -1.6 procentoj. Ne mirigas ke Afrikanoj deziras iri al EÅropo, diras Collier. Entreprenoj investas malmulton en Afriko. Pro politikaj kialoj, ĉar la merkato estas malgranda, pro korupteco kaj malbona infrastrukturo. "Jen krizokazo. Evoluhelpo ne funkciis. Milionoj da homoj povas veni al EÅropo. Tio estas ne profite al Afriko. Laboras pli da Sudanaj kuracistoj en Londono ol en Sudano. Kiel tio utilas al Sudano? "
En Afriko, produktiveco estas tre malalta. Multaj entreprenoj havas nur kelkajn dungitojn, maksimume. Por akceli la produktivecon, pli grandaj, modernaj entreprenoj necesas, diras Collier, kaj tiuj nun ne venas. Li pensas ke tio povas ÅanÄi se la G20 helpos Afrikajn registarojn por plibonigi infrastrukturon kaj doni subvencion al pioniroj. "Tiel ankaÅ EÅropaj landoj tion mem faras: lasu pionirojn ebenigi la padon, aliaj sekvos per si mem. Dume vi, kiel publika servo, zorgas pri vojkonstruado kaj interreto."
Kion EÅropo ankaÅ povas fari, laÅ Collier: doni al Afrikanoj stipendiojn, tiel ke ili sin kapabligas por helpi sian landon. AnkaÅ eblas havigi laÅleÄajn migrad-kontraktojn, kun daÅro de kvin jaroj, por malaltklasa laboro. Lasante ilin labori laÅvice, multaj profitos de tio. "Se vi lasas ilin enflugi, ili ne prenos la boaton."
LaÅ Collier la interkonsento kun Turkio estas kondamnita al fiasko. "Ĉefministro Erdogan agis tede kontraÅ la rifuÄintoj kaj ricevis 6 miliardojn de ni. Ne daÅris longe antaÅ aliaj landoj diris: 'Ni elmetas rifuÄintojn'. Do EÅropo skribas pli da ĉekoj. AnkaÅ pro tio rifuÄintoj vekas ne kompaton ĉe ni, sed timon. La tempo urÄas ke ni prenu la aferojn en propra mano."
Paul Collier (1949) estas profesoro pri ekonomio en Oksfordo kaj aÅtoritato en la kampo de ekonomia disvolviÄo en triamondaj landoj. De 1998 Äis 2003 li estis ĉe la Monda Banko.
[i] G20, vidu: https://eo.wikipedia.org/wiki/Grupo_de_la_20_(industriaj_kaj_sojlaj_landoj)
[ii] UNHCR (United Nations High Commissioner for Refugees) =
Alta Komisaro de la UnuiÄintaj Nacioj pri RifuÄintoj,
vidu ankaÅ: http://www.diurnarius.info/poseban-prostor/migrantoj-en-la-mondo-duonon-plu-dum-tri-jaroj_116/ kaj: https://eo.wikipedia.org/wiki/Alta_Komisaro_de_la_Unui%C4%9Dintaj_Nacioj_pri_Rifu%C4%9Dintoj
[iii] Zaatari = kampadejo en Jordanio