fonto:
laNederlanda ĵurnaloNRC
https://www.nrc.nl/nieuws/2016/11/23/er-is-misschien-toch-enig-verband-tussen-mens-en-klimaat-denkt-trump-nu-a1533190
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam
Estas tamen ia rilato inter homo kaj klimato, pensas Trump nun
La venonta prezidento Donald Trump ne plu certas ĉu li ja elpaÅos el la Pariza klimato-traktato. Kaj li sin demandas ĉu ne estas tamen grajno da vero en la vizio, ke la homo kontribuas al klimatÅanÄo.
NRC 23 novembro 2016
Fare de Paul Luttikhuis
Dirante, ke vi ne scias tion? Eble estas tamen ligo inter homa agado kaj klimatÅanÄiÄo. En intervjuo kun The New York Times, la nekredemo de Trump nun evidente montriÄas ÅanceliÄema. "Mi pensas ke ja ekzistas iu ligo", li diras. "Iu, io. Dependas de kiom." Kaj ankaÅ "kiom tio kostos al niaj entreprenoj".
Trump scias eĉ ne plu tute certe, ĉu li ja elpaÅos el la klimato-traktato de Parizo, kiel li dum sia elekto-kampanjo sugestis. Li ankoraÅ bone pririgardos ĉion.
AntaÅe, li nomis la tutmondan varmiÄon truko, fraÅdo, inventita de la Ĉinoj por subfosi la Usonan konkurencivon. Se estis malvarme, li sin demandis je Twitter kie restis la varmiÄo. Kaj sciencistojn li akuzis pro tio ke ili intence estis ÅanÄintaj la terminon ‘tutmonda varmiÄo’ per ‘climate change’, kiam eĉ tute ne iÄis pli varme. KlimatÅanÄo estis, laÅ Trump, koncize dirite, "tre, tre kosta formo de impostado".
Tamen la demando estas, ĉu la klimato pliboniÄos pro la nova dubo de Trump. Eble li ankoraÅ ne konscias pri Äi, sed la Pariza traktato postulas agadon de ĉiuj landoj por signife malpliigi ilian emision de forcejaj gasoj. Kaj tio Åajnas esti en malakordo kun la kontrakto, kiun li ĉi-semajne unuflanke subskribis kun siaj voĉdonantoj, por en la unuaj cent tagoj de sia prezidenteco denove ‘fari Usonon granda’.
Äœi enhavas inter aliaj "sep agadojn por protekti Usonajn laboristojn". Tri el tiuj havas rektan efikon sur la klimatpolitiko:
Trump volas venki sian heziton pri klimatÅanÄo, metante finon al ĉiu ‘politikigata scienco’. Li ne konfidas ilin, tiujn klimat-sciencistojn.
Kio okazas kun NASA[ii]
En The Guardian, Bob Walker, unu el la konsilantoj en la transira teamo de Trump, rakontas ke la Earth Science Division de NASA, ne plu ricevos monon. Tiu sekcio de NASA, kiu nun ĉiujare ricevas proksimume 2 miliardojn da dolaroj, estas fama pro Äiaj datumoj pri temperaturo, glaciodikeco ĉe la polusoj kaj sur Gronlando, kaj pli ĉiaj aliaj klimat-rilataj temoj.
LaÅ Walker, NASA devas ne plu direkti sian rigardon al la tero, sed al la spaco. "Scienco celdirektita al la tero pli bone konvenas al aliaj institucioj, por kiuj Äi estas primara tasko." Tio sonas trankviliga. Sed tiu sama Walker antaÅe menciis la datumojn de NASA "politike korektaj mediaj observaĵoj".
En la intervjuo kun The Guardian, Walker ripetas ankoraÅ ke klimato-esploro estas grava, sed "peze politikigita", kaj ke multa esplorado estas pro tio subfosata. "La decidoj de sinjoro Trump estos bazitaj sur solida scienco", diras Walker, "sed ne sur politikigita scienco".
Duono de la klimat-sciencistoj laÅ Walker havas dubojn pri la rolo de la homo ĉe la varmiÄo. "Ni bezonas bonan sciencon por rakonti al ni kiel ĉi ĉio vere estas. Kaj tion la scienco certe kapablas, se la politikistoj nur ne entrudiÄus en Äin."
La lasta estas certe vera.
Paul Luttikhuis speciale okupas sin pri novaĵoj aÅ sciencaj opinioj sur la tereno de klimatÅanÄiÄo, kaj ties politikaj, sociaj kaj ekonomiaj konsekvencoj.
[i] UN = UnuiÄintaj Nacioj
[ii] NASA (National Aeronautics and Space Administration) = la oficiala Usona agentejo de aeronaÅtiko kaj kosma esplorado; vidu: https://eo.wikipedia.org/wiki/NASA