Nederlandlingvaj   ĵurnal-artikoloj

tradukitaj en Esperanton
fare de Toon Witkam


fonto:
laNederlanda ĵurnaloTrouw
http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/archief/article/detail/4388773/2016/10/04/Sterke-leider-maakt-misbruik-van-democratie.dhtml
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam

Forta gvidanto misuzas demokration

En multaj landoj, oni vidas ekfloradon de aÅ­tokrataj gvidantoj. Timigitaj civitanoj donas al ili spacon.

Trouw 4 oktobro 2016

 

Janne Chaudron
(redakcio pri eksterlando)


La aŭtoritata gvidanto antaŭeniras, kaj ne nur en landoj kiel Ĉinio kaj Rusio. Tio estas tutmonda tendenco kiu etendas de Pollando al Ugando, kaj de Turkio al Barato. En ĉiuj ĉi landoj la potencon havas aŭtokrataj gvidantoj, kiuj malrapide detruas la liberecojn de civitanoj, kaj formetas socialajn organizojn kaj aktivulojn kiel perfidulojn aŭ teroristojn.

Dhananjayan Sriskandarajah de civitan-organizo Civicus[i] avertas pri tiu ĉi fenomeno. "En pli ol cent landoj estis pasintjare civitanaj liberecoj minacataj, ja rekordo", diras Sriskandarajah. La Srilankano estis hieraŭ en Nederlando por prezenti sian raporton pri tiu temo ĉe la sesdeka datreveno de Oxfam Novib[ii].

 

Kiel vi klarigas la ekfloradon de la aÅ­toritata gvidanto?

"Homoj estas necertaj, kaj bezonas firman gvidadon. Vi vidas tion en Rusio, sed ankaŭ en Usono, kie Trump forte konkuras. Kaj okazas pli. La klasika diferenco inter diktatoreco kaj sana demokratio, kiel ni konis tiun de antaŭ la Malvarma Milito, malaperis. Veraj diktatoroj apenaŭ ekzistas. Ekzemple en Ruando oni dece organizas elektojn, kaj estas parlamento tie. Unuavide bone funkcianta demokratio. Sed ŝajno trompas. En tiu lando regas gvidanto kiu tuj ĉesigas iun ajnan formon de opozicio."

La aŭtoritata gvidanto do lerte uzadas demokratiajn instrumentojn? Ekzemple, la referendumo kiu Hungario organizas pri rifuĝint-kvotoj, aŭ la plebiscito en Rusio pri Krimeo.

"Jes, tio faras la aferon tiel cinike. AÅ­toritataj gvidantoj scipovas kiel ludi la demokratian karton. Kaj la teÄ¥nikoj estas tre progresintaj. Jam tridek jarojn laboradas ekzemple elektad-observantoj por kontroli ĉu la elektadoj pasas honeste. Sed pro kio oni devus gajni la elektojn je la tago kiam tiuj okazas? AÅ­toritataj reĝimoj simple aranĝas ke  – longe antaÅ­ tiuj elektoj –  ili jam estas devigintaj la opozicion silenti."


Kial verdire, landoj ne volas pli longe la demokratian modelon?

"La plej grava klarigo estas la ekflorado de la sekurec-tagordo. Tion vi vidas ankaŭ en landoj kiel Usono, Francio kaj Britio. Por endigigi la danĝeron de terorismo, preskaŭ ĉio estas permesata. Ekzemple la fermado de sociaj medioj, la spionado de personoj aŭ la kontrolado de moncirkulado. Estas ekzemple enkondukita nova leĝaro, kiu devas preventi ke teroristoj legaligi monon. Tio havas sekvoriĉan efikadon sur socialajn organizojn. Ni, kiel Civicus, volis apogi projekton en Sudano. Sed la Usonaj aŭtoritatoj malpermesis nin translokigi la monon al tiu lando, ĉar ili timis terorismajn aktivecojn."


Socialaj organizoj do estas la viktimoj?

"Jes, ties laboro estas farita neebla en multaj landoj, kun la argumentado ‘ni protektas la sekurecon’. Ekzemple Barato antaÅ­ nelonge enkondukis tre ampleksan leĝaron sur la tereno de civitanaj liberecoj. Sed amasprotestoj ne realiĝis. Tio surprizis min."


Evidente la kulpo kuŝas ankaŭ ĉe la organizoj mem. Homoj petadas fortan gvidanton. Ili bezonas sekurecon, eĉ se tiu kostas al ili civilajn liberecojn.

"Mi certe imputas tion al ni. Socialaj organizoj dum la lastaj jaroj fariĝis burokrataj institucioj, kiuj nur volonte klinis la orelon al la deziroj de la donantoj. Por la sentado de la politika klimato estas ja tro malmulte investita."

 
Ĉu socialaj organizoj kiel Civicus estas ankoraŭ vere io de la nuna tempo? Oni vidas ke junuloj organizas sin alimaniere, imagu ekzemple la Occupy[iii]-movadon.

"Tion ni stimulas ankaŭ. Sociaj medioj donas tiurilate multajn ŝancojn, ne nur por aŭtoritataj reĝimoj. Tra tiu vojo protestoj nuntempe estas organizataj. Kaj la amuzaĵo estas ke tiuj manifestacioj ne plu nepre havas idealisman karakteron, kiel en la sepdekaj jaroj kiam ĉiu iris surstrate por pugnigi la manon kontraŭ nuklea energio. Unu el la plej grandaj protestoj ĉi-jare en Britio estis organizata fare de kaj favorantoj kaj kontraŭuloj pri la ĉasado de vulpoj. Junuloj hodiaŭ amase subskribas peticiojn sur Facebook aŭ partoprenas al flashmobs[iv]. Tiurilate la demokratio dume estos ankoraŭ ne morta. Mi estas esperema."

 


Janne Chaudron  estas ekde 2012 reportero ĉe Trouw, pri Rusio kaj Orient-EÅ­ropo.

 

 

[i] Civicus: vidu http://www.civicus.org/index.php/en/about-us-125

[ii] Oxfam Novib: vidu http://www.oxfamnovib.nl/english/home

[iii] Occupy: vidu http://epo.wikitrans.net/List_of_Occupy_movement_protest_locations

[iv] flashmobs: vidu https://en.wikipedia.org/wiki/Flash_mob

 

 

Ĉiuj artikoloj   |  




©marto 2024 Toon Witkam | Powered by RosyGrass