fonto:
laNederlanda ĵurnaloNRC
https://www.nrc.nl/nieuws/2016/09/04/zeldzaam-moment-van-harmonie-tussen-china-en-vs-4132083-a1519608
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam
Stranga momento de harmonio inter Ĉinio kaj Usono
Ratifiko de Klimata Akordo: la du plej grandaj aerpoluantoj de la mondo alportas la validiÄon de la Pariza traktato firman paÅon pli proksimen.
NRC 4 septembro 2016
Fare de Oscar Garschagen
KontraÅ la pitoreska fono de la Song-dinastio-ĉefurbo Hangzhou, venis stranga momento de harmonio en la Usonaj-Ĉiniaj rilatoj. La prezidentoj Obama kaj Xi, la 3-an de septembro, kune anoncis ke ili ratifis la Parizan UN-klimato-traktaton. Kun elrigardo trans la nebula, poezia Okcidenta Lago ĉe Hangzhou, la du plej potencaj gvidantoj de la mondo unuanime elpaÅis, kvaronhoron.
"Venos tago kiam tio estas vidata kiel la momento ke fine estis decidata savi la mondon," opiniis Obama, por kiu estas sia lasta vizito al Ĉinio, kiel prezidento. Kompare al tio, Xi Jinping tenis sin iom pli aferema:
“Tiu ĉi klimato-traktato ebliÄis dank'al Ĉinia gvidado”.
Fakto estas, ke la ratifikado fare de la du plej grandaj emisiantoj de forcejaj gasoj en la mondo, ege gravas por la laÅleÄa finaranÄo de la Pariza klimato-traktato. Usono kaj Ĉinio kune partoprenas por preskaÅ kvardek procentoj de la emisio de forcejaj gasoj. La Pariza klimato-traktato estis senpera rezulto de la politika interkonsento de Xi kaj Obama en 2014, fakte la sola politika interkonsento de ajna signifo inter Obama kaj Xi. Ke la Ĉina parlamento ratifikus, estis en aÅtoritata Ĉinio kompreneble jam longe certa. Obama siavice evitas la Kongreson verÅante la ratifikon en la formo de prezidenta decido.
Tuj poste, la gvidantoj de la unua kaj dua ekonomioj de la mondo eniris en apartan konklavon kie estis priparolataj ĉiuj tiklaj temoj: la Ĉina aneksado de la Sud-Ĉina Maro, la hackers-praktikoj de la Ĉina armeo, kaj la gamo de komercpolitikaj streĉiÄoj.
Post plia konsidero, la Usona-Ĉinia klimata akordo estas la sola konkreta rezulto en la ok jaroj dum kiuj Obama okupis la Usonan prezidentecon. Precipe ekde la enoficiÄo de partiestro Xi Jinping, la etoso plimalboniÄis, kaj la politika volo por – sur terenoj aliaj ol la klimato – formi specon de 'G-2'[i], malpliiÄis. Obama diris en Hangzhou ke li bedaÅris tion, sed Xi eĉ ne reagis pri tio. La turnopunkto en la Ĉina sinteno rilate al la Usono okazis pli frue ol la nomumoj de Xi kiel prezidento kaj partiestro, kio ja estis post la financa krizo de 2008. En la jaro kiam la kapitalismo knaris en siaj artikoj, la pinto de la Komunista Partio de Ĉinio perdis la - kaÅan - admiron por la potenca, riĉa Ameriko. Kaj kiam en 2011 Obama faris sian ‘turnon al Azio’, oni en Pekino eksplikis tion kiel provon por teni la leviÄantan Ĉinion malgranda. Ekde tiam, en Pekino ĉion kio venas el VaÅingtono oni profunde malfidas, la Ĉina armeo estas pli rapide modernigata, kaj Ĉinio daÅre montras sin pli ofte seninteresa pri la ‘Okcidento’. Escepton oni faris en Pekino por klimato-traktato, ĉar Ĉinio estas severe trafata de la klimatÅanÄiÄo.
Oscar Garschagen estas por NRC korespondanto en Ĉinio.
[i] 'G-2' aludas al la ĉi tiea Grupo de 2 Åtatoj (Ĉinio kaj Usono), kontraste al la jam multajn jarojn konata 'G-20', Grupo de 19 ekonomie gravaj Åtatoj kaj krome la EU. Vidu pri tio: https://en.wikipedia.org/wiki/G20