Nederlandlingvaj   ĵurnal-artikoloj

tradukitaj en Esperanton
fare de Toon Witkam


fonto:
laNederlanda ĵurnaloNRC
http://www.nrc.nl/next/2016/06/09/is-maakt-belegerd-falluja-tot-een-hel-1627003
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam

Sieĝita Faluĝa, IŜ faras ĝin infero

En Faluĝa homoj postvivas per malfreŝaj daktiloj kaj saleta akvo. Kiu scias fuĝi, ofte estas suspektinda kiel ekstremisto.

NRC 9 junio 2016

 

Fare de nia redaktoro  Toon Beemsterboer



La batalo por la Iraka urbo Faluĝa komencas simili pli kaj pli al sektisma venĝofaro. Dum la militistaro kaj ŝijaismaj civilul-milicioj malrapide fermas la reton ĉirkaŭ la urbo, kiu jam du jarojn kaj duonon estas en la manoj de la terorgrupo Islama Ŝtato (IŜ), aperas informojn pri kruda malrespektado de homaj rajtoj ambaŭflanke de la fronto.

LaÅ­ UN[i]-takso sidas 90.000 civiluloj kaptitaj en Faluĝa, kie estas granda manko de nutraĵo, akvo kaj elektro  –  kun temperaturoj de pli ol 40 gradoj. La Irakaj registartrupoj bombadas kvartalojn per artilerio. Kiu provas fuĝi, tenas la riskon de esti ekzekutata de IÅœ, aÅ­ esti arestata kaj turmentata de registartrupoj, sub suspekto de esti ekstremisto.

IŜ devigas civilulojn el vilaĝoj ĉirkaŭ Faluĝa servi kiel homa ŝildo en la centro de la urbo; loĝantoj kiuj tamen sukcesis eskapi rakontis tion al CNN[ii]. La ekstremistoj iras de pordo al pordo. Kiu rifuzas estas mortpafata.

Kvankam IÅœ riglofermis la urbon, miloj da homoj sukcesis fuĝi. La plejmulto el ili fuĝas nokte, trairante la EÅ­fraton, dum ili estas atakataj per fusilado de IÅœ. La ekstremistoj detruis multajn boatojn, do homoj uzas ĉion kio flosas  –  aertuboj, fridujoj, olebareloj. Multaj homoj dronis.

Foje en registaro areo, ili ankaŭ ne estas sekuraj. Policistoj kaj militistoj arestas knabojn kaj virojn en regiono rekonkerita el la manoj de IŜ. Oficiale la fuĝintoj estas ekzamenataj por vidi ĉu inter ili troviĝas IŜ-batalantoj. Sed laŭ Amnesty International, retenatajn civitanojn oni ofte metas en malliberejon por nedifinita tempo. Dekmiloj da civiluloj estas ankoraŭ enfermitaj post kelkaj antaŭaj venkoj sur IŜ en la provinco Anbar.


    Homoj provas trairi la EÅ­fraton sur olebareloj, fridujoj kaj malnovaj bendoj


Lunde[iii] estis sescent sunaistaj knaboj kaj viroj liberigataj en Saqlawiyah, vilaĝo dek kilometrojn de Faluĝa. Tie ili estis dum tagoj tenataj de ŝijaisma civilul-milicio kiu estis rekonkerita la vilaĝon el IŜ. Multaj havis signojn de severa torturado sur sia korpo. Kvin homoj estas en mallibero mortintaj pro siaj vundoj.

Ekzistas video-bildoj de kelkaj liberigitaj kaptitoj kiuj estas   traktataj pro siaj vundoj. "Ili volis mortigi nin", diris unu de la viroj. "Ili akuzas nin pri aparteno al IÅœ. Mi havas nenion komunan kun IÅœ." Aliulo diras: "Mi ĵuras je Dio, ili batis min sur la kapo per ŝovelilo kaj klabo. Ili minacis murdi ĉiun kiu petis akvon."

La manko de akvo kaj manĝaĵo en Faluĝa fariĝas daŭre pli prema. La stokejoj en la urbo estas severe gardataj de la ĝihadistoj. Familioj postvivas per malfreŝaj daktiloj kaj saleta akvo el la Eŭfrato. Helporganizoj timas ke la venontajn tagojn kaj semajnojn pli kaj pli da homoj pereos pro malsato.

Grandurbanoj kiuj sukcesis eskapi, diras ke IŜ uzas manĝaĵon por rekrutigi virojn kies familio suferas malsaton. "Ili rakontis al nia najbaro, ke ili donos al li farunon se lia filo aliĝos al ili," diris Hanaa Mahdi Fayadh al novaĵagentejo Reuters. "Li rifuzis, kaj kiam ili foriris li fuĝis kun sia familio."

En la lastaj tagoj, ĉirkaŭ 10.000 rifuĝintoj alvenis en kadukajn tendarojn, kiuj jam ĝiskreve maljuntiĝas, kaj kie apenaŭ estas sufiĉa manĝaĵo, akvo kaj medikamentoj. Sed homoj serĉas ĉiun ajn ŝirmejon, kiun ili povas trovi, kontraŭ la varmego kaj la polvo.


La situacio ne baldaŭ pliboniĝos. Estas jam 3,4 milionoj da senhejmigitoj en Irako[iv]. Sed la helpfonduso de la UN alfrontas minuson de 550 milionoj da dolaroj, kaj devas haltigi esencajn programojn. "Ni simple povas ne fari plu, se ni ne rapide ricevas monon", diris al The Guardian Lise Grande, help-kunordiganto de la UN. "Estas tiel malfacile komprenebla kiel la internacia komunumo povas tiom investi en la militistan operacion, kaj lasi la viktimojn en embaraso."

 

 

 

[i] UN = Unuiĝintaj Nacioj

[ii] CNN = Cable News Network (anglalingva internacia sendilo de novaĵoj)

[iii] lunde, la 6-an de junio 2016

[iv] senhejmigitoj en Irako = (anglalingve:) Internally Displaced Persons (IDPs) across Iraq

Ĉiuj artikoloj   |  




©marto 2024 Toon Witkam | Powered by RosyGrass