fonto:
laNederlanda ĵurnaloVolkskrant
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2844/Archief/archief/article/detail/3706415/2014/07/31/Geen-Koude-maar-een-Lauwe-Oorlog.dhtml
tradukis ĝin (el la Nederlanda en Esperanton) Toon Witkam
Ne Malvarma sed Tepida Milito
AfiÅoj el la erao de la Malvarma Milito: ĉu tiujn malsuprenigi de la subtegmento, nun kiam la rilato inter Rusio kaj la Okcidento atingis malkulminon?
Volkskrant 31 julio 2014
Fare de Bert Lanting
Ĉu la Malvarma Milito ĵus revenis? Depost la leviÄo de sovetia gvidanto MiÄ¥ail Gorbaĉov, la rilatoj inter Rusio kaj la Okcidento ne estis tiel morna kiel nun. Rezulte de la Ukraina krizo, Rusia kaj la Okcidento malamike frontas unu kontraÅ la alia, sed rimarkinda estas ke ankaÅ prezidento Obama ne kuraÄas paroli pri nova Malvarma Milito. AnstataÅ Malvarma Milito ni nun ektroviÄas en Tepida Milito.
La anonco de la novaj sankcioj kontraÅ Rusio markas turnopunkton: la periodo de proksimiÄo, kiu antaÅ tridek jaroj komencis kun la perestroika de Gorbaĉov, Åajnas definitive pasinta.
Post la disfalo de Sovet-Unio vivis en la Okcidento la espero ke Rusio disvolviÄus kiel okcidenta lando, sed tiun esperon la okcidentaj landoj nun forlasis. Ekde la paffaligo de la aviadilo de Malaysia Airlines, kaj la rifuzo de Moskvo ĉesigi la helpon al la ribelantoj en Ukrainio, Rusio nun denove preskaÅ similas al la "Evil Empire", kiel prezidento Reagan nomis la Sovet-Union.
La irado de la aferoj jam videbliÄis ĉe la milito inter Rusio kaj Kartvelio en 2008. Tiu konflikto estis signo ke Rusio pretis interveni por protekti 'siajn civitanojn' eksterlande, kaj haltigi la Okcidentan ekmarÅon al tio kion Äi konsideras kiel sian influsferon. La ekokupo de Krimeo kaj la subteno al la Rus-inklinaj ribelantoj en Orienta Ukrainio estas logika sinsekva paÅo.
Post la falo de la Soveta reÄimo Åajnis por momento, ke la Rusoj suferis pri "imperia laciÄo", kiel vortigis Äin la Rusa politikologo Dmitri Trenin. AmbaÅ Gorbaĉov kaj Boris Jeltsin pripensis la ideon gajne elludi la etnan karton kontraÅ Ukrainio, kiam tiu respubliko rompis sin de Sovet-Unio. Sed finfine ili rezignis postuli Krimeon kaj Orientan Ukrainion por Rusio, pro timo provoki civilan militon - precize tion kion prezidento Putin nun estigis en Ukrainio.
Fantoma doloro
La batalo de la Rus-inklinaj ribelantoj kaÅzas multan entuziasmon inter la Rusoj. Evidente la "fantoma doloro" de la Rusoj - la malÄojo pri la perdita imperio - tamen pli fortas ol la Okcidento atendis. Multaj rusoj memoras la Jeltsin-periodon kiel tempon de humiligoj sur la monda scenejo. LaÅ ilia opinio, Putin estas farinta finon de tio: Rusio same kiel antaÅe montras siajn muskolojn kaj rolas denove. Usono bezonis Moskvon por malembarasi Sirion je ties Ä¥emiaj armiloj, kaj la reago al la ekokupo de Krimeo estis modera.
Signifa estas ke la gvidantoj de la Rus-inklinaj ribelantoj komence de la naÅdekaj jaroj preskaŠĉiuj aktivadis en la movado kiu kontraÅstaris la forigon de la Sovet-Unio. Ekzemple 'vicĉefministro' Antjufejev de la ribelrespubliko Donetsk komandadis la sovetiajn trupojn kiuj provis perforte malhelpi ke Latvio deklarus sendependecon.
Kun Antjufejev kaj liaj kompanoj, Rusio Åajnas esti reveninta en la Malvarma Milito, sed la ĉefa diferenco estas, ke nun staras unu kontraÅ la alia ne du ideologiaj kampoj: la komunisma kaj la kapitalisma. La Putinismo, aÅ kiel ni nomu la novan Åtatan ideologion, havas multe pli limigitan allogon je aliaj landoj. Äœi estas anti-Okcidenta, tiel ke Rusio povas esti certa pri la apogo de la usual suspects (kutimaj suspektatoj): Nord-Koreio, Venezuelo, Kubo, kaj tiel plu. Sed Äi estas antaŠĉio profunda Rusa: la esenco estas ke la 'nedifektita', ortodoksa Rusio havas specialan mision en la mondo.
Moskvo eble vidas sin mem kiel ekzemplon, sed alie ol dum la Malvarma Milito, estas malmultaj landoj kiuj vidas Moskvon kiel lumturon. La Rusa Åtata propagando multe malpli trovas resonon ol la iama reklamo por Sovet-Unio.
Kiel kontraÅpartojn al la EÅropa Unio kaj NATO, Moskvo antaÅe havis Konsilion de Reciproka Ekonomia Helpo (KREH aÅ Comecon) kaj la Varsovian Pakton, sed tiuj post la falo de la Berlina Muro malaperis. Rusio kune kun Belorusio kaj KazaÄ¥io nun havas EÅrazian Union. Sed tiu havas malmultan gravecon, nun kiam Ukrainio malaliÄis. AnkaÅ mankas en Äi vera revo por l’estonteco: Rusio, pro loÄantarnombro kaj kiel la sola nuklea potenco, estas tiel superrega ke la aliaj membroj tute ne Åatas la formadon de politika unio. KazaÄ¥io ankaÅ faras al si zorgojn pro la Rusaj pretendoj pri la rolo de protektanto de la Rusoj ekster Äiaj limoj. Kvarono de la loÄantaro de KazaÄ¥io estas Rusa, pli ol en Ukrainio.
NeantaÅvidebla
Eĉ de Ĉinio, pri kiu Moskvo orientiÄas nun pli, Rusio ne povas atendi multon. Pekino ankoraÅ vidas Rusion kiel la malgrandan frateton: diplomatie kelkfoje oportunan por havi kiel aliancanon, sed multe malpli pezan ol Usono, kiu por Ĉinio estas la ĉefa oponanto kaj samtempe komercpartnero.
La forto de Rusio precipe kuÅas en la neantaÅvidebla konduto de Putin, kaj la deziro de la Okcidento ĉiuokaze eviti veran konfrontadon. Rilate al tio, Rusio povas kaÅzi multajn problemojn. Sed la malforteco de Rusio precize nun nepre estas la ekonomio, kiu grandparte dependas de la eksportado de petrolo kaj gaso. Se la batalo efektiviÄas en tiu kampo, la Tepida Milito verÅajne por Rusio finos sammaniere kiel la Malvarma.